De Spelen van Mexico: sportgeschiedenis en politiek

Precies vijftig jaar geleden werden in Mexico-Stad de Olympische Spelen geopend. Het evenement kende veel sportieve hoogtepunten met onder meer drie gouden medailles voor de Nederlandse ploeg. Ook maakte de dopingcontrole haar olympische debuut en bedacht hoogspringer Dick Fosbury dat je ook ruggelings over de lat kon springen, de Fosburryflop. Maar de Spelen van 1968 stonden ook bol van de politieke incidenten.

Het begon al begin oktober, tien dagen voor de officiële opening. Studentenopstanden op het Plein van de Drie Culturen in Tlatelolco werden door de Mexicaanse regering hardhandig neergeslagen. Het ging de geschiedenis als Het Bloedbad van Tlatelolco. Het kostte tweehonderd tot driehonderd demonstranten het leven. In Langs de Lijn En Omstreken vertelde sporthistoricus Jurryt van der Vooren dat het IOC na dit bloedbad een vergadering belegde over het doorgaan maar dat het geen aanleiding zag om het evenement af te blazen. "Avery Brundage zei in Mexico, vlak voordat de Spelen begonnen: Wij zijn Mexico dankbaar dat wij ons feest hier mogen houden in dit vriendelijke en gastvrije land."

Ook tijdens de Spelen zelf werd de sportwereld verrast door een politieke actie. Na afloop van de 200 meter, tijdens de medailleceremonie, staken twee Amerikaanse atleten een gehandschoende vuist in de lucht om daarmee aandacht te vragen voor de rassendiscriminatie in hun land. Tommie Smith, die eerste werd, en John Carlos die het brons veroverde. Het was een spontane actie volgens Van der Vooren. "Als je goed naar die foto kijkt zie je ook dat de ene atleet zijn linkervuist balt in zijn handschoen en de ander zijn rechtervuist. Dat komt dus puur toevallig omdat ze maar één paar handschoenen hadden." Ook de organisatie moest bij de ceremonie improviseren. IOC-voorzitter Avery Brundage zou de medailles uitreiken, maar John Carlos was het daar niet mee eens en dreigde de plechtigheid te laten schieten. "Ik wil die rot-racist niet bij mij in de buurt hebben" aldus Carlos