Mag de politie je zomaar naar je identiteitsbewijs vragen?

De politie moet altijd een reden hebben als zij iemand vraagt zich te legitimeren. Dat kan bijvoorbeeld als je betrokken bent bij een strafbaar feit of verkeersongeluk. "Dan staat de politie volledig in haar recht jou naar je id te vragen", vertelt onderzoeksjournalist van WNL Noa van Oostrom bij Het Misdaadbureau.

Verplicht persoonsbewijs

Interessant aan de wetgeving wat betreft identificatiebewijs in Nederland is dat er wel een toonplicht geldt, maar geen draagplicht. Dat is bewust in de wet vastgelegd en heeft te maken met de Tweede Wereldoorlog, toen mensen verplicht een persoonsbewijs bij zich moesten dragen.

"Het persoonsbewijs werd in november 1940 ingevoerd en duurde tot april 1941 voordat het klaar was", vertelt René Kok van het NIOD. Iedere Nederlander van veertien jaar en ouder kon vanaf dat moment zijn persoonsbewijs ophalen. Daar werden allerlei grote publieke ruimtes voor ter beschikking gesteld. "Zoals sporthallen, schoollokalen, kerkgebouwen of het Feyenoordstadion."

Volgens Kok werd het persoonsbewijs een "symbool van onderdrukking van Nederlanders die altijd het persoonsbewijs moesten laten zien". Ieder persoon op straat kon zomaar gecontroleerd worden door de politie. "Die gevoeligheid was zo groot, dat altijd als het ging over verplicht identiteitsbewijs in Nederland, dan werd de wet en de oorlog erbij gehaald."