Ben je verantwoordelijk voor een gewelddadig systeem als je XTC gebruikt?

Volgens onderzoek hebben ongeveer een miljoen Nederlanders ooit XTC gebruikt, waarvan de grootste groep twintigers en dertigers. Die groep valt te typeren als 'agendahedonisten', zoals drugsonderzoeker en criminoloog Ton Nabben ze noemt. "Het zijn mensen die heel druk zijn en alles plannen: hun werk, sociale media, sport en dus ook het drugsgebruik."

De hedonisten raken over het algemeen niet verslaafd, zeker bij XTC nauwelijks, in tegenstelling tot alcohol en tabak. Daarnaast is de drug een 'episodisch middel'. "Mensen gebruiken het maar een bepaalde tijd van je leven. Ze groeien er overheen en het merendeel stopt er na hun dertigste weer mee", aldus Nabben.

"De gebruikers zeggen dan ook: 'wat is schadelijker: elk weekend fors drinken of af en toe een pilletje waar ik ook nog eens blij en sociaal van word en waar geen gewelddadig gedrag bij te pas komt?'"

Goed zicht op XTC-kwaliteit

Het is volgens de onderzoeker dan ook logisch dat drugsgebruik 'genormaliseerd' is. Enerzijds omdat het een onderdeel van de jongerencultuur is geworden, maar anderzijds door het Nederlandse beleid. Een illegaal gekochte pil kun je legaal laten testen, met het idee 'Doe het niet, maar als je het doet: doe het dan veilig'.

"Daarmee wordt de normalisering deels gefaciliteerd door de Nederlandse overheid", vertelt Nabben. Dat is juist een goed systeem, want er bestaat daardoor goed zicht op de kwaliteit van de drugs. "Als er dan een foute pil in omloop is, kun je daarop reageren en communiceren met de gebruikers. Daar reduceer je gezondheidsgevaren mee."

Hij wil er echter niet te laconiek over doen. Er is zeker een probleem met de criminele 'achterkant' van de pillen, maar als gebruiker heb je daar geen invloed op, volgens Nabben. "Je hebt niets te kiezen. Bij vlees kun je nog in plaats van een kiloknaller een sappig stukje biefstuk van de ecoboer kiezen, maar bij XTC niet. Tenzij we het gaan legaliseren."

Oproep Akerboom in strijd met huidig beleid

Jan Brouwer van het Centrum voor Openbare Veiligheid en Orde vindt dat de oproep van Akerboom in strijd is met het huidige beleid, zei hij tegen de NOS. "Het staat haaks op het initiatief van de regering om de cannabisteelt in zes gemeenten als proef te legaliseren. En als je pleit voor verantwoordelijkheid onder drugsgebruikers, dan moet je het gebruik ook strafbaar stellen - en dat is het nu niet."

Brouwer denkt dat de uitspraken vooral bedoeld zijn om Haags geld los te weken voor de Nationale Politie. Hij had dat gevoel ook toen Nederland eind februari tot narcostaat werd bestempeld in een rapport van de Nederlandse Politiebond (NPB). "Dat was zwaar overdreven en maakte mij lichtelijk boos."

Hoogleraar Brouwer denkt dat vooral jongeren heel anders naar drugs kijken. "Die generatie zegt: van een breed geaccepteerd geestverruimend middel als alcohol heb ik de dag erna veel meer last dan van een xtc-pilletje." Uit onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) bleek in 2009 dat alcohol en tabak na heroïne de meest schadelijke drugs zijn.

"Ik denk dat het vanuit volksgezondheidsmotieven aantrekkelijk is om alles te verbieden, maar dan ook alcohol en tabak. Alleen kun je zoiets handhaven? Nee, dat lukt gewoon niet."

Reageren op dit verhaal? Mail naar chiem.balduk@nos.nl