Zorreguieta-kwestie zorgde bijna voor troonsafstand Willem-Alexander

De aanloop naar het huwelijk van Willem-Alexander en Máxima in 2002 had nogal wat voeten in de aarde. Daarvoor gaan we terug naar het jaar 1999. Willem-Alexander is verliefd, de dame in kwestie is nog onbekend voor het grote publiek en de zoektocht naar haar naam gaat van start. Na het rondbellen bij een lijst van Argentijnse rijken, komt journalist Ineke Holtwijk uiteindelijk als éérste achter de naam van de toekomstige koningin: Máxima Zorreguieta.

'Dat was de hoofdprijs'

Dan blijkt dat de vader van Maxima, Jorge Zorreguieta, minister van Landbouw was in het Videla regime. Vervolgens ontstaat er een ingewikkelde situatie waar onduidelijk is of de Nederlandse politiek met het eventuele huwelijk instemt. Aan diplomaat Max van der Stoel op dat moment de opdracht om dit in goede banen te leiden. De documentairemakers van Een Porseleinen Huwelijk hebben inzicht gekregen in de persoonlijke aantekeningen van de diplomaat: "Dat was de hoofdprijs", zegt documentairemaker Hans Hermans.

Aan de hand van deze persoonlijke notities konden de documentairemakers een reconstructie maken. Daaruit blijkt dat het op 15 januari 2001 tot een grote botsing is gekomen tussen toenmalig premier Kok en kroonprins Willem-Alexander. "Want, dat laten we nu voor het eerst in de serie zien, Wim Kok zei daar voor het eerst 'hij kan niet komen'. Daarmee bedoelt hij op Jorge Zorreguieta. Hij mocht niet komen, zegt Kok daar voor het eerst", vertelt Hermans.

Verstrekkende gevolgen voor de monarchie

Volgens de aantekeningen van Van der Stoel wordt Willem-Alexander boos op de uitspraak van Wim Kok. "In datzelfde gesprek zegt hij, 'U wil dat ik de verklaring bij de stippeltjes teken. U zet mij voor het blok.' Dat heeft daar op dat moment hoog opgespeeld", aldus Hermans. Willem-Alexander onderschatte tot in een heel laat stadium wat er op het spel stond, vertelt Hermans. "Terwijl koningin Beatrix volgens dezelfde aantekeningen van Van der Stoel, op de 15e januari al zegt 'de gevolgen zijn niet te overzien'."

De Staten Generaal moeten instemmen met het huwelijk van de kroonprins. Als dat niet gebeurt, kan hij geen koning worden. "Dus dan zou die hebben moeten aftreden. Dus het had in theorie een enorme clash kunnen betekenen die hele verstrekkende gevolgen had voor de monarchie en de plek van de monarchie in onze samenleving", vertelt Hermans.

Een Porseleinen Huwelijk

In de documentaireserie Een Porseleinen Huwelijk is een reconstructie te zien van de totstandkoming van het huwelijk van Koning Willem Alexander en Koningin Máxima, die de monarchie op haar grondvesten deed schudden.