Auto sneller in bijna alle gevallen: OV-gebruikers zijn steeds langer onderweg

"Het openbaar vervoer is sterk afgeschaald", zegt Jeroen Bastiaanssen, hoofdonderzoeker bij het Planbureau voor de Leefomgeving, in het NOS Radio 1 Journaal. "Dat is een trend die al in de jaren 90 in gang is gezet. Er werd ingezet op snelle verbindingen tussen de steden en kernen, maar het fijnmazige OV is afgeschaft."

Ook heeft corona een grote rol gespeeld in het afschalen van het OV. In die periode werd er een stuk minder gereden op trajecten, en dat is sindsdien op veel plekken niet hersteld. "In het landelijke gebied, maar ook in de stadsranden en buitenwijken duurt het langer om bij je bestemming te komen."

Afhankelijk van alternatieven

Een kwart van de huishoudens in Nederland heeft geen auto, en de helft heeft er slechts één, zegt Bastiaanssen. "Dan kan één persoon de auto gebruiken, maar niet nog iemand anders. Het lage autobezit en de afhankelijkheid van alternatieven komt vooral voor bij lage-inkomensgroepen, ouderen en jongeren. Dan ben je afhankelijk van hulp van familie of vrienden, of aangewezen op het ov of de fiets." Voor deze groepen is de bereikbaarheid sterk achteruitgegaan.

Van de mensen die wel toegang hebben tot een auto, wil ook een deel graag met de fiets of het ov reizen. "Maar dan moet die mogelijkheid er wel zijn."

Bereikbaarheid verbeteren

Het huidige kabinet heeft aangegeven dat bereikbaarheid van voorzieningen een belangrijk thema is. Dan moet er wel wat veranderen, stelt Bastiaanssen. "Je kunt eigenlijk aan drie knoppen draaien: je kunt inzetten op verbetering van de ov-infrastructuur, bijvoorbeeld met een uitrol waar de grootste vraag is. Begin aan de stadsranden en randwijken en breid het uit naar de kernen."

Ook moet er worden nagedacht over voorzieningen als streekziekenhuizen en lokale basisscholen. "Willen we die overeind houden? Dat heeft een directe impact op de bereikbaarheid. Ook bij de nieuwe woningbouw geldt: je kunt de bereikbaarheid van mensen verbeteren, ook voor degenen die geen auto hebben, door te bouwen nabij ov-knooppunten of stedelijke gebieden. Dat kunnen zowel kleine als grote kernen zijn."