Deze Dag Toen: Waddenzee op werelderfgoedlijst

En of het heeft geholpen? Volgens de Waddenvereniging niet veel. Zij waarschuwden in mei dit jaar nog dat het niet goed gaat met de vogels en de visstand in de Waddenzee. Als voorbereiding op de conferentie deden meer dan 100 wetenschappers namens Nederland, Duitsland en Denemarken onderzoek naar het gebied. Ze legden hun bevindingen vast in het Quality Status Report (QSR). De Waddenvereniging maakte een samenvatting van dat rapport met als titel Staat van de Wadden.

Wisselend beeld

Meer dan 100 wetenschappers deden namens Nederland, Duitsland en Denemarken onderzoek naar het gebied en legden hun bevindingen vast in het Quality Status Report (QSR). Dat rapport geeft voor het Nederlandse deel van de Waddenzee een nogal wisselend beeld. Goed gaat het met de zeehonden, maar met de vogels niet. Vooral de broedvogel heeft het zwaar. Deels komt dat door overstromingen en roofdieren. Inmiddels ligt er al een actieplan klaar dat de situatie voor broedvogels moet verbeteren.

Het aantal trekvogels in de Waddenzee is ten opzichte van tien jaar geleden met ongeveer een half miljoen afgenomen naar 5,6 miljoen. Met name de trekvogelsoorten die vis of bodemdieren eten, hebben het zwaar.

Voor vissoorten is het moeilijker een conclusie te trekken, stelt de Waddenvereniging, simpelweg omdat er te weinig onderzoek plaatsvindt. Wel wordt als sinds 1956 door medewerkers van het NIOZ een fuik in het Marsdiep gegooid. Uit die gegevens blijkt dat er, gemeten in kilo's, nog maar 10 procent aan vis wordt gevangen ten opzichte van de jaren 50 van de vorige eeuw. Die daling is al in de jaren 80 ingezet. De afname van de volwassen schol-populatie houdt volgens het rapport mogelijk verband met de garnalenvisserij.

Overigens zien de onderzoekers ook nieuwe vissen in de Waddenzee. Het gaat dan vooral om vissoorten die van warmer water houden. De watertemperatuur in de Waddenzee steeg over de afgelopen 45 jaar met bijna twee graden.

Welke effecten de klimaatverandering heeft en gaat hebben op de Waddenzee is niet duidelijk. Ondanks in 2014 gemaakte afspraken over onderzoek daarnaar is dat onderzoek nog niet van de grond gekomen.

Eén sterke leider nodig

Het rapport gaat er overigens wel van uit dat die bedreigingen serieus zijn. En om het Waddengebied zo goed mogelijk om de huidige en nieuwe bedreigingen voor te bereiden, moet er volgens de Waddenvereniging wel iets veranderen. Nu zijn dertien beheerders verantwoordelijk voor een deel van het gebied, dus is er van een "daadkrachtige aanpak" geen sprake.

Volgens de Waddenvereniging is er één sterke leider nodig, die een integraal beheerplan maakt en kijkt naar de samenhang tussen natuurlijk, visserij, scheepvaart en toerisme. Alleen zo kan het natuurgebied op de juiste manier worden beheerd.