Verzuring in bossen erger dan gedacht

Uit onderzoek van Van den Burg blijkt dat de buffer die normaal aanwezig is in een bodem om de verzuring op te vangen, in oude beukenbossen in de buurt van Ede op de Veluwe geheel weg is. Dat betekent dat bomen moeilijker of niet meer aan de voor hun broodnodige mineralen in de bodem kunnen komen, dat er geen planten als bosanemonen groeien en dat er nauwelijks nog insecten te zien zijn in die bossen.

Moderne lakmoesproef

Van den Burg steekt met een zogenaamde 'humushapper' de bovenste 20 cm uit de grond. Uit het onderste gedeelte daarvan haalt hij 100 ml humus uit en mengt die met 100 ml water. Vervolgens wijst de pH-meter, waarmee je als een moderne laksmoesproef de zuurgraad kan meten, een waarde van rond de 2,9 aan. Ter vergelijking: zuur heeft als uiterste waarde 1, basisch 14. Water is neutraal en heeft pH 7.

"De bodem hier is echt knetterzuur, bijna net zo zuur als cola, met een pH van 2,8", legt Arnold van den Burg uit. "We zijn helemaal door allerlei bufferstadia van de bodem heen. We denken dat als dat hier speelt, dat wel in meer bosgebieden aan de hand is. En dat we verder heen zijn dan dat we gedacht hadden."

Kalk toevoegen

"We moeten eigenlijk naar een pH van 4,5, dat betekent dus dat we naar een factor 100 minder zo zuur moeten", zegt de stikstofonderzoeker. Hier kun je wat aan doen door kalk toe te voegen, maar dat kan volgens hem niet zomaar.

"Zodra je kalk gaat toevoegen, worden de voedingsstoffen in de organische laag versneld omgezet. Dan krijg je in één keer een onnatuurlijke verrijking van het bosecosysteem, dus dat moet geleidelijk aan gebeuren. We moeten nu echt de bodemkwaliteit verbeteren en de insecten en schimmels weer terug proberen te krijgen. Er moet echt wat gebeuren, hier kan echt geen stikstof meer bij", aldus een bezorgde Arnold van den Burg.