Zorgen over handhaving verkoopverbod vapes met smaak

"Het smaakjesverbod gaat zeker de drempel omhoog halen voor jongeren om hieraan te beginnen", zegt Danielle Cohen, longpatholoog bij het Leids Universitair Medisch Centrum, in het NOS Radio 1 Journaal. "Het was een van de eigenschappen van die vapes die het heel aantrekkelijk maakten. Maar de verslavende stof in de vapes is er nog niet uit. Daarnaast moeten we afwachten of het gaat lukken om dat verbod te handhaven. Het lukt nu al niet goed om de minimumverkoopleeftijd van achttien jaar te handhaven, dus we maken ons daar best wel zorgen over."

Verstoring van de hersenontwikkeling

Vapen (afgeleid van het Engelse woord vaporize, oftewel verdampen) is een manier van roken waarbij verhitte olie wordt ingeademd. Volgens het RIVM komen bij zo’n e-sigaret minder schadelijke stoffen vrij dan bij een gewone sigaret, maar het is nog steeds zeer ongezond, zegt Cohen. "In die olie zit een hele hoge dosering nicotine, maar ook allerlei toxische stoffen. We weten daar nog niet alles van, maar dat wat we weten stemt niet gerust."

"Allereerst leidt het op korte termijn bij jongeren tot verstoring van de hersenontwikkeling. Wat je daarvan kunt zien is dat jongeren zich minder kunnen concentreren. Ze hebben meer stress, slapeloosheid, maar ook angst en paniekstoornissen en soms zelfs depressies. Wat wij ook vrezen als artsen zijn de langetermijngevolgen. Wij vrezen dat dit op de lange termijn toch ook voor kanker, hart- en vaatziekten en longziekten gaat zorgen."

Verbod lastig te handhaven

Een jongere die de NOS sprak vertelt dat vapes met smaakjes alsnog op verschillende manieren gekocht kunnen worden. "Via Snapchat of websites laat je weten welke je wilt en maak je wat geld over en dan stuurt-ie het naar je toe via een pakketje of het wordt gewoon gebracht." Deze jongen verwacht dat het smaakjesverbod de zwarte handel zal stimuleren en dat mensen via het buitenland bestellen en kopen.

Volgens Cohen moet het jongeren moeilijk gemaakt worden om te vapen. "Het gedrag van tieners gaat niet veranderen. Zij zullen altijd geneigd zijn om nieuwe dingen uit te proberen en ze zullen altijd gevoelig blijven voor de groep om hen heen. Daarom hebben we denk ik als overheid een hele belangrijke taak om hen te beschermen tegen dit soort zeer schadelijke producten. Het moet gewoon heel moeilijk zijn, of misschien zelfs onmogelijk, om eraan te komen. Je ziet in Frankrijk dat er al wordt gesproken over een verbod, dat lijkt me een goed idee."

Ook voorlichting is volgens Cohen belangrijk, daarom is ze samen met haar collega Frank Borm een initiatief gestart om met artsen in heel Nederland schoolklassen in te gaan om met jongeren in gesprek te gaan over de gevaren van vapen. "We houden dat misschien eeuwig vol om dat naast ons werk te blijven doen. Dus ook direct een oproep: maak haast om vapen uit te bannen."