Vleermuizen vs huiseigenaren: Vereniging Eigen Huis stopt met spouwmuurisolatie

Door de Wet Natuurbescherming moeten huiseigenaren eerst uitgebreid ecologisch onderzoek laten doen voordat zij kunnen beginnen aan spouwmuurisolatie. "Dat is heel erg duur en dat kost heel veel tijd", zegt Kremer. "Dat is voor veel mensen in de praktijk niet haalbaar. Dus wij hebben gezegd, we willen zonder dat dat goed geregeld is de dienst niet langer aanbieden. Want, dan zijn onze leden mogelijk in overtreding en dan krijgen ze te maken met handhaving en boetes."

De prijs van een ecologische inspectie kan oplopen tot 6000 euro. Daar komen de kosten van de isolatie zelf - die ook niet goedkoop is - nog bovenop. "Het is niet alleen heel kostbaar (...), het is ook heel tijdrovend. De winter staat voor de deur, 1 januari gaat het prijsplafond eraf: heel veel mensen willen graag aan de slag", aldus Kremer.

Gebouw-bewonende vleermuizen

In Nederland komen 21 soorten vleermuizen voor, waarvan zes á zeven graag in gebouwen vertoeven. Met vleermuissoorten in Nederland gaat het voor het grote gedeelte goed, behalve juist de gebouw-bewonende soorten. Sinds de jaren '90 is de populatie met 70% achteruit gegaan, vertelt vleermuisdeskundige Anne-Jifke Haarsma. Voor deze soorten is daarom de Wet Natuurbescherming essentieel.

Dat deze gebouw-bewonende vleermuizen graag in spouwmuren zitten, komt omdat het een grote ruimte is die goed toegankelijk is voor de nachtelijke fladderaar. Bovendien is de ruimte klimaatstabiel, iets dat essentieel is voor de leefomgeving van de vleermuis.

Vleermuizen en mensen willen een fijn thuis

Vleermuizen maken net als mensen verschillende fases in het leven door. Denk aan een vleermuis die zwanger is, die jongen heeft of in winterslaap gaat. Voor elk van deze momenten gebruiken ze hun huis op een aparte manier. Bovendien zitten ze ook voor al die fases, verschillende huizen: ze zijn niet aan één plek gebonden. Dat maakt het ecologisch onderzoek dus ook zo tijdrovend, vertelt Haarsma: "Als je het hele netwerk in kaart wil brengen, moet je vaker kijken dan één keer."

Oftewel, vleermuizen én mensen zijn naar hetzelfde op zoek, een fijne, goed geïsoleerde plek om te leven. Haarsma denkt dat het daarom belangrijk is om te kijken naar preventieve maatregelen. Zo is het volgens haar nu aan de overheid om geld te reserveren om plekken te realiseren waar vleermuizen permanent kunnen wonen. Een plek dus, die voldoet aan de wensen van het nachtdier, "die zodanig fijner is, dat ze daar al gaan zitten", aldus Haarsma. "Dan is het meer een dubbelcheck of ze echt [in de spouwmuur .red] zitten."

Ecologisch onderzoek bij de gemeente

Alsnog blijven we nu zitten met het kostbare ecologisch onderzoek dat moet gebeuren voorafgaand aan spouwmuurisolatie. Kremer stelt voor dat dit niet afzonderlijk door huishoudens worden uitgevoerd, maar dat het gebeurt op gemeentelijk niveau, zoals in Utrecht al gebeurt.

Kremer: "Dan doet de gemeente één groot ecologisch onderzoek en dan vallen alle woningen daaronder. Op basis van dat onderzoek krijgen ze een ontheffing van de gemeente en kun je toch starten met isoleren op een natuurvriendelijke manier." Op deze manier worden huiseigenaren niet op de kosten gejaagd, ligt de verduurzaming van de woning niet stil, en wordt het isoleren van de spouwmuur weer aantrekkelijker. Kortom: zo wordt een huis verduurzaamd, en de vleermuis beschermd.