Moeten we vrezen voor superkolonies met plaagmieren?

Jarenlang heeft de plaagmier een onduidelijk bestaan geleid, vertelt van Loon. Vandaar de Latijnse naam van het dier, die van Loon zelf bedacht, de 'Lasius Neglectus'. Dat veranderde eind vorige eeuw toen een bioloog in Boedapest de mier ontdekte, en zag dat deze mierensoort de rest van de fauna verdrong. Van Loon deed vervolgens veldonderzoek naar het dier en omschreef de mier in 1988 voor het eerst.

Verschillen met de huis-tuin-en-keukenmier

De plaagmier ziet er gewoon uit, als een 'normale Europese mierensoort'. Van Loon: "De mier lijkt op de mier die bij ons onder de tegels zit, voor een leek zien de mieren er hetzelfde uit.". Er zijn echter verschillen. Bij huis-tuin-en-keukenmieren legt de koningin eieren en starten de nieuwe koninginnen nieuwe kolonies. Bij de plaagmier komen alle nieuwe koninginnen na het paren terug in het oorspronkelijke nest, en zo ontstaat er een grote kolonie met heel veel eierleggende koninginnen. "Dat zorgt ervoor dat er een hele grote en snel uitdijende kolonie kan ontstaan", vertelt van Loon.

In steden in Europa is de mier geïntroduceerd als invasieve soort, ook in Nederland is de mier al langer aanwezig. Pas in 2009 werd ontdekt dat de mier allang in Nederland was gesetteld. Sinds de jaren '60 is de plaagmier al aanwezig in Nederland, bijvoorbeeld in steden als Amsterdam, Wassenaar en Katwijk.

Honingdauw, verzakte paden en kortsluiting

De plaagmier is dus in de Nederlandse natuur terug te vinden, en dat is zorgelijk omdat de mierensoort andere soorten verdringt. Er moet nog worden gekeken wat de effecten daarvan zijn, vertelt van Loon. In ieder geval is nu zeker dat de mier op de Waalsdorpervlakte in grote getale aanwezig is.

De plaagmier graaft en nestelt zich waar hij kan, buiten op straat, maar ook bijvoorbeeld in elektriciteitskasten. Daardoor kunnen de dieren zorgen voor problemen, zoals kortsluiting en verzakte paden. "De mieren foerageren ook massaal in bomen op bladluizen, zoals heel veel mieren doen, maar deze soort doet dat heel massaal. Daardoor druipt er honingdauw van de bladluizen naar beneden, bijvoorbeeld op auto's en tuinmeubilair", vertelt van Loon.

Oplossing?

Hoe wapenen we ons tegen de plaagmier? In gebouwen kunnen de dieren worden bestreden met (biologische) bestrijdingsmiddelen, maar in het duingebied kan dat niet. "Ik zie niet gauw gebeuren dat je daar echt iets aan kunt doen", zegt van Loon. "Het zou kunnen dat de mier daar nog meer territorium vergaart, en misschien komt er binnenkort een briljante oplossing, maar vooralsnog zie ik die niet."