Wie, hoe en waarom? Veel vragen over incident met olietankers bij Iran

Wat er zich precies heeft afgespeeld op de druk bevaren zeeroute vlak bij Iran, wordt vooralsnog alleen maar onduidelijker. Zeker nu de eigenaar van de Japanse olietanker de lezing van de Amerikanen deels tegenspreekt.

De reder heeft van zijn bemanning begrepen dat het schip mogelijk met geweervuur is aangevallen. "Ik denk niet dat er een tijdbom of een ander object aan de zijkant van het schip was geplaatst", zegt Yutaka Katada. Ook de lezing dat zijn schip door torpedo's zou zijn geraakt, sluit hij uit, al erkent hij wel dat er een aanval is geweest.

De verklaring van de Japanner is opvallend, omdat de Amerikanen vanochtend een video publiceerden waarop te zien zou zijn hoe de Iraanse Revolutionaire Garde bij de tanker een mijn verwijdert die niet tot ontploffing is gekomen. Dat zou erop wijzen dat Iran bewijsmateriaal probeert weg te werken.

Terwijl de eigenaren van de beide olietankers inmiddels het Nederlandse Boskalis hebben gevraagd om de twee schepen te bergen, laat de Iraanse overheid weten dat ze onderzoekt of de bemanning kan terugkeren.

Ook waar de bemanning is, is niet duidelijk. Volgens het Iraanse persbureau IRNA zijn alle 44 bemanningsleden van de beide schepen na het incident door Iran van boord gehaald en naar een Iraanse haven gebracht. De Amerikanen zeggen op hun beurt dat de bemanning van het Japanse schip momenteel aan boord is van een Amerikaans marineschip.

Het incident in de Golf van Oman komt op het moment dat de spanningen tussen de VS en Iran sterk zijn toegenomen. De relatie verslechterde toen president Trump vorig jaar de stekker uit het atoomakkoord met Iran trok.

Teheran heeft sindsdien meerdere keren gedreigd de Straat van Hormuz te blokkeren. De smalle zeestraat, die de Perzische Golf met de Golf van Oman verbindt, is strategisch van groot belang omdat via die route grote hoeveelheden olie van het Midden-Oosten naar de rest van de wereld worden vervoerd.

Al vlak na het incident met de olietankers steeg de olieprijs. Experts zeggen tegen de NOS dat die ook consumenten in Nederland gaat treffen. De prijsstijging zal over ongeveer drie tot zes weken merkbaar zijn.

Het Amerikaanse ministerie van Defensie schrijft in een verklaring dat de VS er geen belang bij heeft om bij een nieuw conflict in het Midden-Oosten betrokken te raken. Wel zal het land zijn belangen verdedigen, inclusief de vrijheid om in de regio te kunnen varen.

Nieuws en Co sprak met Irandeskundige Peyman Jafari.