Ontluistering bij Afghanistan-veteranen: 'Kameraadschap ook nu nog belangrijk'

De zinloosheid van de missie

Marco Spies is aalmoezenier, oftewel geestelijk verzorger bij Defensie. Hij ondersteunt militairen en veteranen als hun werk hen zwaar valt en gaat bijvoorbeeld ook mee op missie. "Iedere militair of veteraan ziet dit met lede ogen aan. Je voelt de pijn, het verdriet en de boosheid", zegt Spies. Bij sommigen overheerst de zinloosheid van de missie.

Toch is dat bij iedere Afghanistan-veteraan anders, benadrukt hij. "Het is goed om je te realiseren dat dit bij een deel van de veteranen zo leeft. Maar ik hoor ook geluiden van militairen die zeggen hun best te hebben gedaan op dat moment. Daarin voelen ze iets zinvols over hetgeen ze hebben gedaan voor de Afghaanse bevolking."

Hoe iemand op dit nieuws reageert hangt ook af van bepaalde factoren. "Het maakt uit wat voor een missie je had en of je gewond bent geraakt, fysiek of mentaal. De een kijkt er met afstand naar, bij een ander, die een trauma heeft opgelopen kan het veel oud zeer ophalen."

Wat kun je zeggen?

Er is geen pasklaar antwoord op het verdriet dat een veteraan kan ervaren, vertelt Spies. "Dat verdriet en die pijn kun je niet zomaar wegnemen, maar je kunt wel luisteren. Dat kunnen we doen als samenleving, en als mens. Het is volgens hem beter om open te staan en te luisteren, dan om te proberen om een antwoord te geven. "Je moet niet jouw visie op de situatie aan de ander opleggen."

Kameraadschap

Spies zegt dat het kameraadschap tussen de militairen onderling ook nu nog een belangrijke rol speelt bij de verwerking. "Kameraadschap is de backbone van Defensie. Je gaat samen op pad voor vrede- en veiligheid in moeilijke omstandigheden."

Veteranen en oud-militairen zijn vaak geneigd hun eigen leed ongeschikt te maken aan het leed van de burgers in Afghanistan, zegt Spies. "Zij hebben het veel erger dan ik, zeggen ze dan." Met veteranen onderling – als een soort buddy naar elkaar – kunnen ze het hier wél over hebben, denkt Spies.

Hij ziet verschillende initiatieven ontstaan tussen (oud-)militairen. "Het mooie is dat dit kameraadschap blijft, ook na de uitzending en missie. Dat vertrouwen zit heel diep."