Herontdekte riffen van de Noordzee vragen om bescherming

Unieke vondst van zandkokerwormriffen

In de Nederlandse Noordzee komen bijna geen natuurlijke zandkokerwormriffen meer voor. Zandkokerwormriffen zijn uniek omdat zij zich kunnen vestigen op plekken met veel stroming en dynamiek. Ook zijn de riffen bijzonder omdat ze een levende structuur vormen, die andere soorten een vestigingsplek of schuilplek biedt. Vergelijkbaar met tropische koraalriffen.

Zandkokerwormriffen worden nog niet beschermd in Nederland. Vermoedelijk omdat tijdens de implementatie van deze Europese regelgeving het bestaan van zandkokerwormriffen in de Nederlandse Noordzee niet bekend was. Nu de riffen zijn ontdekt, pleit Stichting De Noordzee er met klem voor de gebied alsnog te beschermen, vooral tegen bodemberoering. De riffen zijn immers kwetsbaar voor fysieke verstoring.

Verstoring van de zeebodem

Tot eind 19de eeuw kwamen in een vijfde van de Nederlandse Noordzee uitgestrekte platte oesterriffen voor. Daarnaast lagen er ook meer stenen, veen en houtresten op de bodem. Deze structuren zijn grotendeels verdwenen door overbevissing, ziektes en het gebruik van sleepnetten; nu bestaat de bodem voornamelijk uit zand en slib. Het is opmerkelijk dat de zandkokerwormriffen zijn gevonden bij de Bruine Bank, waar relatief veel met sleepnetten wordt gevist. De videobeelden en akoestische data van het onderzoek doen vermoeden dat de riffen in een soort valleien liggen waardoor ze niet geraakt worden door de sleepnetten.

Uitgebreider onderzoek moet uitwijzen hoe de conditie en het oppervlak van de riffen zich ontwikkelen wanneer sleepnetten uit het gebied geweerd zouden worden. De ontdekking van de zandkokerwormriffen laat zien dat er onder bepaalde omstandigheden nog steeds riffen in dit gebied kunnen groeien.

Tijdens Expeditie Noordzee 2017 heeft OCEANA met het DISCLOSE–consortium deze unieke natuurlijke riffen herontdekt in de Nederlandse Noordzee. Stichting Duik De Noordzee Schoon en Stichting De Noordzee zullen tijdens een nieuwe Noordzee-expeditie tussen 14 en 28 juni in 2018 onder meer de recent zandkokerwormriffen onderzoeken in de Bruine Bank.

Wat zijn zandkokerwormriffen?

Zoals de naam al zegt, bouwt deze worm een kokertje van zandkorrels. Onder specifieke omstandigheden ontstaat een levensvorm waarbij duizenden kokers aan elkaar kleven. De riffen die dan ontstaan kunnen tientallen tot honderden meters lang worden en vormen een korst op de zeebodem.

Vroege Vogels: iedere zondagochtend van 07.00 tot 10.00 uur.

Vroege Vogels is hét programma over natuur en milieu. Op zondagochtend te beluisteren op NPO Radio 1 en vrijdagavond te zien op NPO 2. Like Vroege Vogels op Facebook of volg het programma op Twitter.