Klimaatverandering in Nederland gaat om meer dan alleen de zeespiegelstijging

Don verhuisde met haar gezin vanuit de Randstad alvast naar een plek boven zeeniveau. Ze dacht dat ze daar veilig was. Totdat ze besefte dat de dreiging van klimaatverandering veel verder gaat dan de stijgende zeespiegel.

Valkenburg

In het boek onderzoekt Don samen met slachtoffers, meteorologen, economen, verzekeraars en andere experts hoe klimaatverandering onze huizen en levens binnendringt. Hoelang blijven woningen in risicogebieden bewoonbaar, betaalbaar en verzekerbaar?

In haar boek gaat ze in op de overstromingen van 2021 in het Limburgse dorp Valkenburg. De gemeente werd zwaar getroffen. Meer dan 2000 woningen raakten beschadigd en de totale schade van de ramp bedroeg zo'n 400 miljoen euro. De Valkenburgse burgemeester Daan Prevoo noemde het 'de eerste klimaatramp van Nederland'. Een dik uur rijden van Valkenburg ligt het Duitse wijngebied het Ahrdal. Ook daar trad de rivier in 2021 buiten de oevers, met verwoestende gevolgen, miljardenschade en 136 mensen doden.

Verzakking

Maar klimaatslachtoffers bevinden zich niet alleen in Valkenburg of in het Duitse Arhdal. Zo schrijft Don over duizenden woningen in Rotterdam-Zuid die steeds verder wegzakken mede door verdroging. Ze stelt dat op dit moment meer dan 425.000 gebouwen in Nederland risico lopen op funderingsschade. Huizen in dit soort risicogebieden lopen de kans om minder waard te worden. Gevolg is dat de bewoners niet weg kunnen en een vicieuze cirkel ontstaat waarin klimaatrisico's en sociale kwetsbaarheid elkaar versterken. Zo schrijft Don dat dergelijke ontwikkelingen in landen als de VS en Indonesië al hebben geleid tot zogeheten 'klimaatgetto's': wijken waar de meest kwetsbare groepen gevangen zitten in risicovolle omstandigheden.

Warmer en natter

In de Staat van het Klimaat schrijft het KNMI begin dit jaar dat 'klimaatverandering geen verre toekomst meer is'. We merken de gevolgen nu al in ons dagelijks leven. Zo was 2024 recordwarm en het regende veel, met extreme pieken. Verder blijkt uit het rapport dat Nederland sneller opwarmt dan het wereldgemiddelde, namelijk met 0,4 °C per 10 jaar. De warmste dertig jaren in Nederland zijn allemaal gemeten vanaf 1988.