Sterrenliefhebbers opgelet: dit kun je de komende tijd aan de hemel zien staan

Zondagochtend om 05.19 uur precies begon de astronomische winter. "Precies op dit moment hebben we de zuidelijkste positie van de zon en begint de zon weer zo langzaam maar zeker naar het noorden te gaan", vertelt Govert Schilling enthousiast in Vroege Vogels.

Zwarte gat gefotografeerd

Het grote sterrenkundige nieuws van het afgelopen jaar, een echte wetenschappelijke doorbraak, was de eerste echte foto van een zwart gat. Schilling: "Dan moet je bedenken, hier kijken we naar het meest mysterieuze object van het heelal. 50 miljoen lichtjaar hier vandaan. Uiteindelijk, als we meer van dit soort foto's gaan maken, levert het inzichten op in eigenlijk de fundamentele structuur van onze natuur."

Sterren en planeten kijken in de winter

Als het weer meewerkt zijn deze lange nachten toptijden voor sterrenliefhebbers. Bijvoorbeeld het wintersterrenbeeld Orion is dan goed te zien. Met het sterrenbeeld - te herkennen aan de rij met drie sterren in het midden - is iets aan de hand. De ster in de linkerbovenhoek 'Betelgeuze' is een stuk zwakker dan normaal. Dus als je nu naar buiten stapt, kun je daar eens naar kijken.

Niet alleen sterren, ook planeten zijn te zien deze dagen. Schilling: "Als je tegen achten buiten staat om naar werk te gaan bijvoorbeeld, dan zie je het maansikkeltje nog smaller aan de oostelijke hemel. Vlak daarbij een beetje rechts van de maan zie je dan een heldere oranje-achtige ster. Dat is de planeet Mars."

Venus

Ook de planeet Venus is binnenkort te zien. Als je aankomende zaterdag om half zes 's avonds naar de maan kijkt, staat de planeet er vlakbij. Schilling: "De komende maanden hebben we Venus de hele tijd zichtbaar als een hele mooie, heldere, stralende avondster. Dus iedereen gaat die planeet, tot eind april zeker, nog heel mooi zien. Het ziet eruit als een kraakheldere ster, niet te missen dus."

Schilling: "Omdat Venus zo mooi lieflijk licht geeft is hij vernoemd naar de godin van de Liefde. Maar, we hebben nu ontdekt dat die enorme helderheid alleen komt doordat de planeet een dik gesloten wolkendek heeft dat het zonlicht goed weerkaatst. En, die wolken bestaan uit druppeltjes vloeibaar zwavelzuur."

Sterren geven gevoel van vertrouwen

10 januari is een maansverduistering zichtbaar. Dan kun je goed zien dat wij onderdeel zijn van het grote geheel. Schilling: "Het leuke van naar de sterrenhemel kijken is, vind ik, dat de sterrenhemel niet meer een plat decor is, maar dat je er diepte in gaat zien. Dat je je realiseert, die zon staat achter ons, die schijnt op de aarde, de aarde heeft een schaduw, die gaat daar het heelal in en die valt een klein beetje op de maan, en dat kan ik zien."

Met hectiek op aarde en met niks in het leven dat stil lijkt te staan, valt er in de sterren een houvast te vinden. Schilling: "Ik merk dat ook 's avonds naar buiten stappen, en op een heldere avond even die sterren weer aan de hemel zien staan - die daar al duizenden of tienduizenden jaren op dezelfde plek staan - dat geeft een soort gevoel van vertrouwdheid en zekerheid."

Vroege Vogels: iedere zondagochtend van 07.00 tot 10.00 uur.

Vroege Vogels is hét programma over natuur en milieu. Op zondagochtend te beluisteren op NPO Radio 1 en vrijdagavond te zien op NPO 2. Like Vroege Vogels op Facebook of volg het programma op Twitter of Instagram.