Wethouders schrijven brandbrief over 'zwabberbeleid' van het Rijk

Te weinig geld

De uitvoering van een groot deel van het rijksbeleid is in handen van gemeenten. Hierbij gaat het om onderwerpen als stikstof, woningbouw, asielopvang, energietransitie en jeugdzorg. Wethouders krijgen naar eigen zeggen te weinig middelen om het rijksbeleid uit te voeren. "Als gemeente zijn we voor het overgrote deel van onze inkomsten afhankelijk van de landelijke overheid en we zien dat we al jaren te weinig geld krijgen voor de hoeveelheid taken die we uitvoeren", stelt Boomgaars. "In de loop der jaren zijn er ook nog een boel extra taken bijgekomen die soms ook zo ingekaderd zijn dat je als gemeente weinig koers kan bepalen."

Daarnaast is het werk van wethouders moeilijker geworden, stelt de wethoudersvereniging in de brandbrief. Agressie en intimidatie komen steeds meer voor en ook is er een toename van anti-overheidssentiment. De afgelopen gemeenteraadsverkiezingen zijn er zo’n tweehonderd wethouders teruggetreden. Boomgaars vertelt hierover: "De termijn waarin wethouders zitten loopt terug, inmiddels nog twee jaar en tien maanden. Dat is minder dan een volledige periode. Zie dan nog maar eens als gemeente stabiel beleid uit te voeren, betrouwbaar te kunnen blijven naar je eigen inwoners toe. Dat wordt dan steeds ingewikkelder."

'Ravijnjaar' 2026

Vooruitblikkend wordt 2026 nu al het 'ravijnjaar' genoemd. Dat komt omdat er vanaf dan 2,5 miljard euro minder van het Rijk naar gemeenten gaat. Volgens de vereniging gaat dat tot grote problemen leiden. Het grootste voorbeeld hiervan is de spreidingswet, de wet die zorgt voor een eerlijke verdeling van asielzoekers over het land. "Collega’s van mij hebben de afgelopen maanden in zaaltjes met inwoners gesprekken gevoerd op basis van de spreidingswet waar een locatie voor een AZC zou moeten komen, het zijn echt geen gemakkelijke gesprekken, en dan hangt er een landelijke overheid boven die de wet wel, niet, wel, niet intrekt, terwijl de inkt nog niet droog is."