Transgender personen willen excuus van overheid voor verplichte sterilisatie

Mensen die een geslachtsaanpassing aangingen werden hiertoe verplicht. Een van hen is Willemijn van Kempen. Zij roept nu, met een aantal anderen, én vrouwenrechten-organisatie Clara Wichmann en Transgender Netwerk Nederland, de staat ter verantwoording, vertelt ze in Radio EenVandaag.

Tot en met 2014 was een formele geslachtswijziging, bijvoorbeeld in het paspoort, alleen mogelijk met een verplichte sterilisatie. Voor Willemijn betekende dit dat ze haar kinderwens moest opgeven om officieel als vrouw door het leven te kunnen gaan. De sterilisatie was medisch niet noodzakelijk.

Traumatische ervaring

Al op 17-jarige leeftijd was Willemijn met haar transitie bezig. "Ik heb dit acht jaar uitgesteld, mede vanwege die eis tot sterilisatie. Ik aarzelde. Ik heb destijds gevraagd of ik genetisch materiaal mocht opslaan, maar mocht niet. Dan kreeg ik geen positief behandeladvies. Ik werd gedwongen om een keuze te maken. Het was echt verboden om het allebei te doen."

Volgens Transgender Netwerk Nederland staat het verhaal van Willemijn niet op zichzelf. Naar schatting zouden er sinds 1995 ruim 1200 transgender en intersekse personen hiervan het slachtoffer zijn geworden. "Of je nou linksom of rechtsom een keuze maakte, je had er altijd last van."

Schending mensenrechten

Dankzij een wijziging van de Transgenderwet in 2014 is de verplichte sterilisatie verleden tijd. Tegenwoordig kan een geslachtswijziging geregeld worden met een officiële verklaring van een arts. Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) beoordeelde in 2017 dat vergelijkbare wetgeving in Frankrijk in strijd was met fundamentele mensenrechten.

Toch is het voor Willemijn belangrijk dat haar leed en dat van alle anderen niet in de vergetelheid raakt. "Ik vind het belangrijk dat mensen weten hoe dat er aan toe ging", vertelt ze. Daarom besluit zij nu met haar verhaal naar buiten te treden. Met steun van vijftien mede-aanklagers, vrouwenrechten organisatie Bureau Clara Wichmann en Transgender Netwerk Nederland wil ze de overheid bewegen publiekelijk excuses te maken.

Radio EenVandaag

Dit artikel is een bijdrage van Radio EenVandaag, elke werkdag tussen 14 en 16 uur op NPO Radio 1. Meer over de uitzending is te vinden op EenVandaag.nl, Facebook of op Twitter.