Sommige bedrijven houden zelf anderhalvemeter aan: ‘Anders niet werkbaar’

Nu de anderhalvemeterregel wordt opgeheven, rijst de vraag bij werkgevers hoe ze voor een veilige werkplek kunnen zorgen zónder van hun personeel te weten of zij gevaccineerd zijn. Werknemers zijn namelijk niet verplicht om dat te vertellen.

Meerdere werkgevers geven bij de redactie van Spraakmakers aan afstandsregels niet af te schaffen. Volgens velen is dit de enige manier om veiligheid te waarborgen, zonder rechten van werknemers te schenden. Steven van Eijck, hoofd van de ARBO-commissie van de Sociaal-Economische Raad (SER), herkent dit beeld naar aanleiding van een rondvraag onder werkgevers.

'Rare spagaat'

"We zitten in de rare spagaat dat we het kunnen vragen, maar dat er geen antwoord gegeven hoeft te worden. Daarnaast kunnen we er niets mee doen", vertelt Wouter van den Berg, commercieel directeur van Compound Company. "Dat beperkt mogelijkheden om een veilige werkplek te kunnen bieden."

"Ik ben absoluut geen voorstander van een vaccinatieplicht, maar het zou ons wel enorm helpen als we weten wie wel en niet gevaccineerd zijn", gaat Van den Berg verder. Zelf heeft hij het zijn personeel niet expliciet gevraagd. "In een klein bedrijf weten mensen toch redelijk veel van elkaar. We kunnen er alleen weinig mee. Je komt al snel in een niet-constructieve discussie terecht."

Van den Berg hoopt daarom op een andere manier gesprekken aan te gaan. "Oké, je bent niet gevaccineerd, dat is jouw keuze. Hoe kunnen we zorgen dat je geen risico bent voor collega's en er rekening mee houden in bijvoorbeeld de planning?"

Schijnveiligheid

Peter Langenbach, bestuurder van het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam, is tegen verplichte vaccinatie en tegen verplichte registratie. "Vrijwillig registreren is prima, maar alleen als we iets hebben aan de data." Langenbach vreest voor schijnveiligheid die zou kunnen ontstaan door alle maatregelen voor wel-gevaccineerden of te heffen. "Het moet veilig zijn voor patiënten en voor collega's onderling. Het is niet zo dat je met vaccinaties het virus niet meer bij je kunt hebben en overdragen." Die kans is weliswaar kleiner, maar bestaat nog steeds.

Anderzijds zou het voor kunnen komen dat op een afdeling een hoger aantal mensen niet gevaccineerd is. "Moeten we daar dan afschalen? Ik zou dat niet doen. Je kunt veilig werken met een aantal al bestaande maatregelen." In het ziekenhuis zullen hoogstwaarschijnlijk afstandsregels en hygiënemaatregelen blijven gelden, vertelt Langenbach. "En als er geen afstand gehouden kan worden, wordt bescherming gedragen."

Lichamelijke onschendbaarheid

Evert Verhulp, hoogleraar arbeidsrecht (UvA) vertelt dat er een aanpassing aan de wet nodig is als je werkgevers wel de mogelijkheid wil geven de vaccinatiestatus van werknemers te registreren. Nu raakt dit aan de privacywetgeving en het recht op lichamelijke onschendbaarheid. "Hiervoor is nu niks geregeld en dan gelden de basisgedachten van de grondwet."

Het zou kunnen dat de wetgevende macht een belangenafweging maakt die volksgezondheid vóór het individu plaatst. Snel zal zo'n proces niet gaan, legt Verhulp uit. "Daar zal de Raad van State zich goed over willen buigen en de Tweede en Eerste Kamer over willen discussiëren."

Tekorten in de zorg

"De vraag is of je de maatschappij verder helpt door vaccinatieplicht in te voeren", zegt de hoogleraar. "Wat als het lijdt tot uitstroom in de zorg? Dan heb je een schreeuwend tekort aan personeel, terwijl er ook op andere manieren voor veiligheid gezorgd kan worden."