'Overleden chimpansee Wouter was een sociale aap'

Volgens Jansen zijn de chimpansees in Beekse Bergen in de rouw. "We hebben ze ook afscheid laten nemen van Wouter. We hebben het lichaam teruggelegd in het verblijf, zodat ze het kunnen zien. Ze porren een keer en roepen een keer om te kijken of er nog reactie is, maar ze beseffen wel dat hij levenloos is. Het is belangrijk dat ze dat kunnen zien, want de verhouding in de groep zal veranderen."

'Verbied dierentuinen'

Het is niet het eerste incident. Vorig jaar verdronk er al een chimpansee na een vechtpartij. Voor Partij voor de Dieren-kamerlid Ines Kostic is het tijd om te stoppen met dieren als attractie. "Het stamt uit het koloniaal verleden toen we dieren nog als object beschouwden."

"In een dierentuin hebben zulke dieren geen keuze met wie ze in een groep gaan", vervolgt Kostic. "Ze hebben ook veel minder ruimte: die hebben normaal een woongebied van tientallen vierkante kilometers, dat haalt een dierentuin niet." Het PvdD-kamerlid noemt meer voorbeelden: in Emmen werd een leeuwin doodgebeten, in Amersfoort werd een wolf gedood. "Je ziet gewoon dat dit niet werkt voor dieren."

Grotere verblijven

Dierenarts Peter Klaver is het niet met Kostic eens, al erkent hij dat de verblijven van mensapen vaak aan de kleine kant zijn. "We moeten veel minder dieren houden en de apen die we hebben moeten we beter houden: met meer ruimte en meer activiteiten", vindt hij. De chimpansees in Beekse Bergen komen volgens Klaver overigens uit het proefdiercentrum in Rijswijk. Daar hadden ze helemáál weinig ruimte, dus voor hen is Beekse Bergen een grote vooruitgang.

Apenverzorger Kris Jansen van Beekse Bergen – één van de verzorgers van Wouter – vertelt dat vechten natuurlijk gedrag is voor chimpansees. "Ik snap dat het voor mensen schokkend is. We staan inmiddels zo ver van de natuur dat we niet snappen dat het bij de natuur van deze soort hoort. We kiezen er heel bewust voor om ze in complexe groepen te zetten en daar kunnen dit soort conflicten voorkomen."

Jansen vindt dat Kostic met haar pleidooi de discussie plat slaat en verzet zich tegen het beeld dat dierentuinen geld willen verdienen door het exploiteren van dieren. Hij wijst op de educatieve waarde van dierenparken, wat de soort als geheel ook ten goede komt. "We kunnen mensen hiermee bewust maken dat het hoogst intelligente dieren zijn, die een waardevolle toevoeging zijn van ons ecosysteem."

Maar wat dan wel?

Kostic vindt dat laatste een fabeltje: "Ik twijfel niet aan de goede bedoelingen, maar het is gewoon begonnen als commercieel bedrijf. Je moet dieren helpen waar ze leven, in hun natuurlijke habitat, niet hier in Nederland wat er totaal niet op lijkt." Wat de PvdD betreft worden dierentuinen een soort opvangcentra voor dieren die écht niet meer terug naar het wild kunnen.

De chimpansee op de foto bovenaan dit artikel is niet Wouter, maar een andere chimpansee.