'Rabobank heeft grote schuld aan boerencrisis'

Over de vorming van de boerencrisis heeft Mak ook zeker iets te zeggen. "Een beetje boer, die weet echt wel wat over natuur en over vee. En als je een beetje boer bent dan, weet je ook, 'dit kan niet zo langer doorgaan'. Je kunt niet op dode grond verder blijven produceren." Geert Mak praatte met vele boeren en zag dat de grote meerderheid hoofdschuddend naar hun eigen situatie kijkt. Ze weten dat ze ergens anders heen moeten.

'Meer is beter!'

Maar hoe heeft het dan toch zover kunnen komen? Geert Mak: "De boeren zijn eindeloos opgejut door hun eigen organisaties. Dat is het grote probleem. Die organisaties die willen alsmaar doorgaan op de oude manier, en de 'industrieboer' die heeft daarin het hoogste woord." Kortom: het grootschalig produceren wordt gepromoot op alle mogelijke manieren.

"Op grote schaal heeft de Rabobank – tegen beter weten in, want ze hebben uitstekende wetenschappelijke instituten die aangeven dat er teveel mest en stikstof wordt geproduceerd, en dat ze zo in erg grote problemen komen – gepusht en gepusht."

Met als gevolg dat de boeren nu ten einde raad zijn. "Ze zitten muurvast in de schulden en investeringen. Het boerenprotest is niet alleen show. Het is voor een deel ook echt, pure wanhoop."

Politieke wispelturigheid

En de politiek? Die reageert in golfbewegingen: tegen de boer, voor de boer, tegen de boer, voor de boer. Ze passen elke 2 à 5 jaar het beleid aan terwijl boeren dan al grote investeringen hebben uitstaan. Geert Mak: "Je praat met boeren en ze zeggen: "Geef ons tijd en zet beleid uit voor de komende 15, of 20 jaar. Verander niet steeds je mening en beleid."

Luister het hele gesprek tussen Geert Mak en Pieter van der Wielen.

Alles van Nooit Meer Slapen terugluisteren?

Terugluisteren kan via jouw favoriete podcast. Nooit Meer Slapen is hét cultuurprogramma van de VPRO. Elke maandag- tot en met vrijdagnacht tussen 00.00 en 02.00 uur hoor je diepgravende gesprekken over cultuur, literatuur, film, muziek, theater en kunst.