Hoe ontwerp je een gevangenis?

Architect Martin van Dort heeft al ruim twintig gevangenissen ontworpen. Daarbij was hij er niet op uit mensen een slechte tijd te bezorgen, zegt hij. "Uiteindelijk moet het gebouw mensen niet verder beschadigen. Het gebouw moet de detentie zelf faciliteren."

De vormgeving is bij het ontwerpen altijd een belangrijk aandachtspunt, zegt hij. "Een Nederlandse gevangenis is altijd zo vormgegeven dat je niet het beeld hebt dat je er nooit meer wegkomt. Je moet het gevoel kunnen hebben dat er na een straf weer een tijd komt waarin je in de maatschappij bent."

Kleurgebruik

Bij het ontwerpen van inrichtingen maakt Van Dort gebruik van verschillende kleuren. "Een recreatiegebied krijgt over het algemeen wat zachtere, warmere kleuren. En in werkzalen passen we meestal wat zakelijkere, terughoudende kleuren toe, zoals blauw- en grijstinten."

Verschillende kleuren zijn vooral voor de oriëntatie belangrijk, legt Van Dort uit. "Een gevangenis is een complex gebouw. Er zijn verschillende afdelingen en vleugels. Het is goed als je meteen herkent dat je in bijvoorbeeld een rode of blauwe afdeling bent."

Zwarte muren probeert de architect zoveel mogelijk te vermijden. "Ik denk dat dat mensen niet vrolijker maakt", lacht hij.

Claustrofobie

Zelf heeft Van Dort nog nooit in een nacht doorgebracht in een gevangenis. "Ik ben lichtelijk claustrofobisch." Wel probeert hij zich zo goed mogelijk in te leven in het leven van een gedetineerde, onder meer door boeken te lezen en films te kijken. "Dat zijn middelen om te kijken wat zich allemaal afspeelt in zo’n omgeving."