Vermiste scheepswrakken mogen niet meer opgedoken worden: 'We zijn geen halve zeerovers'

Nieuwe regeling

Sinds 1 april is er een regeling van kracht dat je een ontheffing moet hebben om te duiken op scheepswrakken. Duikteam Zeester uit Lauwersoog, waar Maarten Jan Pol onderdeel van is, is actief op de Noordzee. "De zee laat zich niet dwingen. We kunnen vandaag bedenken dat we dit weekend gaan duiken op een bepaalde locatie, maar we moeten eerst weten of het weer meezit en het zicht goed is. Dat weet je pas kort van tevoren. Dan kan je geen ontheffing meer aanvragen", zegt Pol.

Soms weten de duikers op de dag zelf niet eens waar ze gaan zoeken naar gezonken schepen. "Dan varen we gewoon naar een locatie, scannen daar met een SONAR-apparaat en pas als we iets zien gaan we duiken." Al vroeg een ontheffing aanvragen is dan ook erg lastig voor het werk wat ze doen.

‘Het is net alsof je met je hoofd in een bord erwtensoep zit’

"Op zich is de wetgeving logisch", beaamt de wrakduiker. "Het erfgoed onder water moet goed beschermd worden. Maar we zijn opgeleid als amateurarcheologen en weten dus dat dit belangrijk is. We zijn geen halve zeerovers. De wet is nu niet flexibel genoeg voor ons om ons werk te doen." Het belang van hun zoektochten blijkt uit de reacties van nabestaanden. "Soms is de bemanning omgekomen en is het voor familie belangrijk om te weten waar de kotter gebleven is."

Bij het identificeren van gezonken kotters is het belangrijk dat er ook spullen mee naar boven genomen mogen worden door de duikers. "In de Noordzee is het net alsof je met je hoofd in een bord erwtensoep zit. Het is erg troebel, dus kan je onder water niet altijd de kotter identificeren", zegt Maarten Jan Pol. "Daarnaast is het belangrijk dat nabestaanden iets tastbaars krijgen uit de gezonken kotter."

'Ondanks de wetgeving gaan we gewoon door'

Richard Wigbout is een nabestaande. De kotter van zijn oom zonk in 1982 en hij kwam ook om het leven bij de schipbreuk. Het duikersteam van Maarten Jan Pol hielp bij het lokaliseren van de kotter. "Het was een droom voor mijn vader die na veertig jaar uitkwam", zegt Wigbout. "Het heeft mijn vader ontzettend veel gedaan om daar in een schip naartoe te gaan. Hij heeft het nu een plekje kunnen geven."

"Ook voor ons was dit indrukwekkend", zegt Pol. "We hebben een paar ijzers meegenomen van de bodem en dan ben je eigenlijk in overtreding. Maar voor de nabestaanden gaan we gewoon door."