Vluchtelingenwerk dreigt met rechtszaak: 'Situatie Ter Apel verschrikkelijk'

Hij was van het weekend nog in Ter Apel, en Van der Linden trof daar een "verschrikkelijke situatie" aan. Hij hoorde baby’s huilen in de berm, en "dat gaat door merg en been." Hij sprak ook vrouwen, die zeiden dat ze al twee weken niet gedoucht hadden.

Vanaf 1 oktober legt het Veiligheidsberaad de verantwoordelijkheid voor de opvang van asielzoekers weer neer bij de overheid. Van der Linden snapt het, maar benadrukt dat "de situatie het niet toelaat om strepen in het zand te trekken."

Er is geen tijd meer

Een rechtszaak moet een einde maken aan deze "bestuurlijke impasse", zegt hij, zich beseffend dat dit extra druk geeft. "We zien geen andere optie." Het Kabinet moet zo snel mogelijk met een spoedwet komen, zodat gemeentes tot opvang gedwongen kunnen worden. Er liggen plannen voor een wetswijziging, maar die tijd is er volgens hem niet meer. "Als we wachten tot de IND structureel meer personeel heeft, het opvangstelsel veranderd is, zijn we heel veel tijd verder, terwijl mensen nu in het gras liggen."

Veel opvanglocaties worden steeds weer gesloten, is de veelgehoorde kritiek. We moeten leren van de geschiedenis en daarmee stoppen, zegt Marlou Schrover, hoogleraar migratiegeschiedenis aan de Universiteit Leiden. "Natuurlijk kost leegstand geld, maar je kunt sluiting niet terugdraaien." Ze wijst naar de locatie in Rijsbergen, waar nu woningen gebouwd worden. Nu moet het COA onderhandelingen met een gemeente voor een nieuwe plek "weer helemaal opnieuw" doen.

Opvang aantrekkelijker

Hoe zou de ideale opvang er dan uitzien? "Ik denk dat kleinere centra zowel voor gemeentes, mensen in gemeente als voor asielzoekers veel gezondere opvang oplevert", zegt Inga Oomen, secretaris van de Vereniging van Asieladvocaten. "En bovendien levert het meer flexibiliteit op."

Kleinere locaties zijn niet het Ei van Columbus, stelt Anne-Marijke Podt, Tweede Kamerlid namens D66. "Ik denk vooral dat je het zo moet doen dat het past in de gemeenschap." Ze denkt aan centra waar ook cursussen voor mensen uit de gemeente gegeven worden, of zelfs waar jongeren uit de buurt kunnen komen wonen. "Ik denk dat het helpt om mensen goed te integreren. En het maakt opvang aantrekkelijker voor gemeentes."