Vogeleiland De Beer verdween: wat is er met dit unieke natuurgebied gebeurd?

Vogeleiland De Beer lag aan de zuidkant van de monding van de Nieuwe Waterweg, tegenover Hoek van Holland. Het was ooit een prachtig voorbeeld van een dynamisch duinsysteem waar de zee vrij spel had. Grote strandvlaktes zorgden voor een ideale vestigingsplaats voor een kustbroedvogels, zoals visdiefje, dwergstern, de grote stern, kluut en bontbekplevier. De Beer ontwikkelde zich tot een natuurgebied dat, mede door zijn grootte van 1300 hectare, uniek was voor Nederland.

De Beer in volle glorie

De Rotterdamse publicist, fotograaf en filmer Simon de Waard maakte in 1948 een film over natuurmonument De Beer. De film toont het gebied in alle facetten van zijn naoorlogse glorie. In 1958 begon hier de aanleg van Europoort waardoor De Beer geheel zou verdwijnen.

Vroege Vogels verslaggever Henny Radstaak is geboren in het dorp Rozenburg, toen nog een overwegend agrarisch dorp en groeigemeente, gelegen tussen de Botlek en het Europoortgebied. Vanuit Rozenburg kon je gemakkelijk naar De Beer. Maar dat was vóór zijn tijd, want Radstaak is geboren in 1963 en kent De Beer alleen uit de verhalen. Daardoor kreeg hij een bijna mystiek beeld van dit vogelparadijs.

Radstaak zit met de vraag: hoe uniek was het en waarom heeft het zomaar kunnen verdwijnen? Hoe heeft het zover kunnen komen dat het vogeleiland, schijnbaar zonder enig protest, rond 1960 door de gemeente Rotterdam van de kaart werd geveegd ten behoeve van de economie, de aanleg van de Europoort? Tijd voor antwoorden!

Radioserie De Verdwenen Beer

In het eerste deel van de driedelige radioserie De Verdwenen Beer gaat Radstaak op pad met vogelonderzoeker Gerard Ouweneel (85), die als jonge vogelaar in het gebeid heeft rondgestruind. Ook geschiedschrijver van De Beer, Ed Buijsman, sluit aan. Ze gaan in op het belang van het natuurgebied destijds, aan de hand van verhalen van de ooggetuigen en het naar boven gebrachte archiefmateriaal.

Wat is er nu nog op de plek van De Beer?

Op de plek van De Beer ligt nu Europoort en de Maasvlakte. In het tweede deel van de De Verdwenen Beer gaat Radstaak op zoek naar de bijzondere natuur die anno 2022 te vinden is. Zoals de grootste kolonie kleine mantelmeeuwen van Europa en de zeldzame zwaluwbij. En wat doet het Havenbedrijf Rotterdam aan het behoud van natuur, en komt er ook natuur bij?

Landtong Rozenburg

Inwoners van het dorp Rozenburg, nu deelgemeente van Rotterdam, leveren nog dagelijks strijd voor het behoud van het laatste snippertje overgebleven natuur tussen industrie en haven: de Landtong Rozenburg. In dit laatste deel zoekt Radstaak naar een conclusie: hebben we wat geleerd van het verdwijnen van De Beer destijds?