Oud-formateur Kamp: 'Het is niet uitgesloten dat de PvdA mee gaat regeren'

Zelf was Kamp verkenner in 2012, toen de verkiezingen leidden tot het Kabinet Rutte-Samsom. "Ik denk dat het zo rond de verkiezingsuitslag is geweest. Rutte komt nooit vroeg met dit soort dingen, ik denk zelfs dat hij naar mij toe kwam in het begin van de avond. Toen leek het mij heel leuk, juist omdat het leuk is om met iedereen te spreken die ontzettend zijn best heeft gedaan in die campagne. Je gaat ze allemaal vragen wat ze nu willen en wat ze steunen", legt Kamp uit over zijn informatieperiode.

In 2012 een makkelijke formatie

Uiteindelijk duurde die slechts vijf dagen, toen was al redelijk duidelijk wat de partijen wilden. "Vervolgens hebben zij vijftig dagen geformeerd, toen was uiteindelijk het Kabinet er. Het was erg snel gegaan", gaat Kamp verder. Maar over wat voor dingen wordt er vervolgens gesproken? Dat is de vraag die het meest voor de hand ligt.

Volgens Kamp ligt dat redelijk voor de hand waar een verkenner vervolgens over spreekt. "Je spreekt natuurlijk over hoe zij kijken naar de verkiezingsuitslag. Dan vraag je aan hen wat zij denken dat er nú moet gebeuren en of zij zelf mee willen doen aan een Kabinet. Mocht dat niet zo zijn dan vraag je of ze bereid zijn om een Kabinet te gaan steunen."

In 2012 was het volgens de oud-politicus niet zo moeilijk om te bedenken hoe de coalitie er uit zou moeten zien. "Edith Schippers had hier in 2017 een veel moeilijker opdracht aan. Toen was het veel meer verspreid, maar toen ik formeerde wist ik dat de VVD en de PvdA een goede kans maakten om een kabinet te vormen", gaat Kamp verder.

Het zijn volgens hem absoluut geen gesprekken voor de bühne. "Je gaat echt kijken hoe men er tegen aan kijkt. Je kunt wel een idee hebben van hoe het zou moeten, maar anderen kunnen daar een heel ander idee over hebben. Het gaat erom om goed kennis te nemen van al die ideeën, daarna kan je kijken wat de hoofdlijnen zijn en wat er moet gebeuren om echt resultaten te boeken. Dan kunnen de informateurs daar mee aan de slag."

Gesprek met Roemer stond het meest bij

Voor de oud-formateur staat het gesprek met Emiel Roemer (SP) hem het meest bij. “Het staat mij bij dat iedereen een beetje terughoudend was. Het was zo dat iedereen wel wist hoe duidelijk de verkiezingsuitslag was, met een nummer één en twee die beiden even groot waren en het goed met elkaar konden vinden. De algemene indruk was dat zij het wel met elkaar moesten proberen”, vertelt Kamp over het gesprek met Roemer.

Vervolgens werd Kamp ook zelf formateur, nadat Rutte hem toen vertelde dat hij dat wel goed zou kunnen. Kamp vroeg vervolgens aan Wouter Bos (PvdA) of hij ook wilde formeren, zo werden zij beiden formateurs. De oud-formateur denkt daarom dat het voor de hand ligt dat de verkenners wederom zullen optreden als informateurs na hun verkenningsperiode. "Het is zo dat wanneer je begint als verkenner, en je ziet er een weg in, dan zit je in een flow en dan kan het redelijk snel gaan", legt Kamp uit.

Als Kamp naar het huidige speelveld kijkt, denk hij dat er in principe twee mogelijkheden zijn voor een nieuw Kabinet. "Het kan zijn dat ze gaan voor een voortzetting met de huidige partijen als eerste optie. Het is daarnaast opvallend voor hen dat ze per saldo ook meer zetels pakken als regering, dus dat is daarom een goede optie. Als dat niet zo zou zijn, dan is het denkbaar dat de VVD, D66 en het CDA gaan kijken naar een samenwerking met GroenLinks of de PvdA. Er zijn allerlei mitsen en maren, maar ik denk dat dit nog wel eens de meest realistische opties zijn", legt Kamp uit.

Vier obstakels voor Ollongren en Jorritsma

Daarna wordt het zaak om de verschillen tussen de partijen weg te nemen. Volgens Kamp zitten er echter vier obstakels tussen. Eerst moet er namelijk gekeken worden of het CDA wederom beschikbaar is. "Het CDA heeft een slechte uitslag gemaakt. Ik geloof niet dat het komt doordat zij mee hebben gedaan aan het demissionaire kabinet, maar ze hebben wel een tik gekregen. Dus dat zal nog moeten blijken."

De tweede hobbel is te vinden bij D66, die moeten volgens Kamp overwegen of zij de samenwerking die zij hadden met de ChristenUnie willen voortzetten. Als derde hobbel is volgens Kamp de eventuele mogelijkheid voor de VVD en het CDA tot een coalitie met de PvdA of GroenLinks. "Dat is namelijk niet vanzelfsprekend. De VVD zou nog wel eens kunnen vinden dat dit geen goede afspiegeling zou zijn van de uitslag. Dat zal uitgesproken moeten worden", legt Kamp uit.

De laatste hobbel is de vraag of GroenLinks en de PvdA beschikbaar zijn om te gaan regeren. "Ze hebben natuurlijk verloren en zijn beiden redelijk klein gebleven. Ondanks dat kan een regeringsperiode wel nieuw perspectief bieden voor zo’n partij. Dus ik denk niet dat het is uitgesloten, maar het is wel een hobbel."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.