Bijna 6 kinderontvoeringen per week: vooral door moeders naar buurlanden

Het beeld van een islamitische vader die zijn kind ontvoert naar het Midde- Oosten is volgens Çörüz waarschijnlijk ontstaan door de film en het boek Not Without My Daughter. "Dat heeft een bepaald beeld op ons netvlies gebracht dat niet klopt", vertelt hij bij Spraakmakers.

80 procent ontvoerd door moeder

In bijna 80 procent van de gevallen is het de moeder die het kind ontvoert. In de meeste gevallen gebeurt dit naar onze buurlanden België en Duitsland. "Want wij hebben historisch gezien toch heel veel relaties daar", vertelt hij. Mensen hebben daar gestudeerd, gewerkt, of op een andere manier iemand ontmoet waarmee ze een relatie zijn begonnen.

De tweede plek waar kinderen naartoe worden ontvoerd, zijn de migratielanden, zowel oud als nieuw, vertelt Çörüz. "Turkije staat daarbij bovenaan, maar sterk in opkomst is Polen." Als derde in het rijtje volgen de oude en nieuwe asiellanden zoals Syrië, Irak en Afghanistan. "En we zullen dat ook gaan zien met Oekraïne", zegt hij. "Dat is nu ook al aan het opkomen."

Vaak twee ouders die een droom hadden

Dat het klassieke beeld niet klopt, merkt ook Anneke van Teijlingen, crossborder mediator en bijzonder curator. "Vaak zijn het twee ouders die samen een droom hadden en die droom blijkt niet zo mooi als ze dachten. Eén van de twee krijgt heimwee, gaat terug en neemt het kind mee." Een kinderontvoering kan dus ook starten bij twee Nederlanders die een B&B starten in Frankrijk of een skihut in Oostenrijk.

Steeds meer kinderontvoeringen

Het aantal kinderontvoeringen is het afgelopen jaar fors gestegen. Dat komt mogelijk omdat het Centrum Internationale Kinderontvoering beter gevonden wordt, maar ook globalisering speelt een rol, vertelt Çörüz. Steeds meer mensen besluiten in het buitenland te gaan wonen en werken en daar kan dan een conflict ontstaan dat leidt tot een ontvoering.

Inzetten op preventie

Een kinderontvoering komt echter zelden zomaar uit de luchtvallen, vertelt Çörüz. "Er is vaak veel aan de hand: er zijn conflicten, een gebrek aan communicatie, angst en daarom hebben we ook met name ingezet op preventie. Naast dat we advies geven aan ouders en familie trainen we ook professionals."

Denk daarbij aan rechters, politiemensen en de koninklijke marechaussee op Schiphol. Maar ook de Raad voor de Kinderbescherming, Jeugdzorg en onderwijzers. "Daar komen ook signalen. En we hebben gemerkt als die professionals dat niet op tijd oppakken, het kind helaas soms al weg is voordat we actie kunnen ondernemen. De eerste 24 tot 48 uur is daarbij cruciaal."

'Maar het is toch mijn kind?'

Juridisch gezien wordt er van kinderontvoering gesproken als een kind, zonder toestemming van de andere gezaghebbende ouder over de grens wordt meegenomen. "Heel vaak zeggen de meenemers: hoezo kinderontvoering? Het is toch mijn kind?", zegt Çörüz. "Dan moeten wij altijd zeggen: het is ook het kind van de ander." Er vervolgt dan ook vaak een schrikreactie, vertelt hij. Er staat zes jaar gevangennis op kinderontvoering in Nederland.

'Vul formulier in'

Op de luchthavens is het bijna dagelijks raak: een gescheide ouder wil op vakantie met een minderjarig kind zonder dat hiervoor toestemming van de andere ouder is geregeld. Je hebt namelijk een speciaal formulier nodig. Als je eruit gepikt wordt en je hebt dat formulier niet, kun je nog wel eens in de problemen komen.

Als ouder heb je de verantwoordelijkheid om aan te tonen dat je die toestemming hebt, vertelt Çörüz. Als er nog een andere partner is die ook gezag heeft, kan dat met het reisformulier. Hij beveelt iedereen aan dat formulier bij zich te hebben. "Anders loop je het risico dat je uit de rij wordt gehaald en word je apart gezet totdat jij aannemelijk kunt maken dat je toestemming hebt gekregen", zegt Çörüz.

"Dan kun je natuurlijk bellen, als je dan je (ex)partner te pakken krijgt, is het oké. Maar zo niet: dan is het je eigen verantwoordelijkheid en kan het ervoor zorgen dat je je vlucht mist." Dit geldt trouwens niet alleen voor ouders met kinderen. Ook minderjarigen die zonder ouders reizen, moeten zo’n formulier invullen.