Schaamte onder mensen met een licht verstandelijke beperking: 'Ze lopen er niet mee te koop'

"Ik ben in het Erasmus MC begonnen met een polikliniek voor volwassenen met genetische syndromen", zegt De Graaff-Herder in Spraakmakers. "Daar zie ik veel mensen met een verstandelijke beperking, omdat dit vaak past bij zo'n genetisch syndroom. Ik merk dat mijn collega's niet met eenzelfde soort bril kijken waarbij ze zich afvragen of iemand een verstandelijke beperking zou kunnen hebben."

"Maar ik zie zelf wel veel gevallen, dus ik herken ze eerder", legt ze uit. "Het viel me op dat een patiënt bijvoorbeeld klachten had die ik zou duiden als passend bij overvraging omdat iemand een licht verstandelijke beperking zou kunnen hebben, maar dat viel de andere dokters niet op", zegt De Graaff-Herder. Daarom wil ze haar ervaringen overbrengen naar andere doktoren.

'Sneller in de problemen'

Boris van der Ham is voorzitter van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland. Volgens hem is er te weinig aandacht voor mensen met een licht verstandelijke beperking. "Ze zien eruit als mensen die geen beperking hebben. Toch krijgen deze mensen de samenleving niet helemaal mee, ze kunnen informatie niet genoeg verwerken."

Dat gaat over een grote groep, zegt Van der Ham. "Zo'n 1,1 miljoen mensen. En dat zijn de mensen waar we het van weten. Een steeds grotere groep van deze mensen gaat zich problematischer manifesteren in de samenleving. Je ziet dat die groep mensen sneller in de problemen komen met hun schulden, belastingen en soms ook vattelijker zijn voor het criminele circuit."

Psychische oorzaak

De Graaff-Herder vindt het belangrijk om eerder te kunnen weten wanneer iemand een licht verstandelijke beperking heeft, ook omdat er gezondheidsrisico's aan onwetendheid kunnen plakken. "Wat er vaak misgaat is dat mensen een dokter bezoeken met chronische vermoeidheid, een hoge bloeddruk of buikklachten. Dan wordt er een lichamelijk diagnostisch circuit uitgevoerd om te zoeken naar een lichamelijke oorzaak. Maar er is soms geen lichamelijke oorzaak. Dan is die psychisch, zoals bij overvraging", aldus de internist-endocrinoloog.

"Sommige gezondheidsklachten komen voort uit een licht verstandelijke beperking, maar dat heeft niemand in de gaten." Ze behandelde bijvoorbeeld eens een licht verstandelijk beperkte mevrouw die dagelijks verschillende pillen slikte voor haar bloeddruk, terwijl er niet een lichamelijke, maar juist een psychische oorzaak was voor haar klachten. "Toen ze juist werd behandeld kon ze het aantal pillen tegen haar bloeddruk afbouwen."

Kenmerken

Ze denkt dat men de groep licht verstandelijke beperkte mensen niet onder één kam moet scheren. Maar er zijn ook bepaalde kenmerken die veel van haar patiënten gemeenschappelijk hebben. "We zien dat, als iemand meerdere soorten medicijnen tegelijk gebruikt en bij meerdere specialisten tegelijk loopt, dat een aanwijzing kan zijn voor verstandelijke beperking", zegt ze. "Zeker als dat wordt gecombineerd met een kleinere lengte, een hoger gewicht en een diagnose autisme die ooit is gesteld."

Momenteel wordt er weinig met de informatie van De Graaff-Herder gedaan door de overheid. En dat vindt Van der Ham kwalijk. "Het is belangrijk dat bijvoorbeeld huisartsen sneller zien dat ze te maken hebben met iemand met een licht verstandelijke beperking voor betere zorg", aldus Van der Ham. "Daarom ben ik zo blij met dit onderzoek."