Hongersnood door oorlog Oekraïne ook voor ons 'dichterbij dan je denkt'

Voedseltekort door oorlog Oekraïne

Mede door de oorlog in Oekraïne neemt het voedseltekort in de wereld toe. Oekraïne en Rusland zijn samen goed voor zo’n 30 procent van de wereldwijde graanexport. Sommige Afrikaanse landen zijn voor de voedselvoorziening afhankelijk van dit graan, maar behalve in Afrika neemt het gevaar op hongersnood door de oorlog wereldwijd toe.

Hongersnood bepalend voor nationale identiteit

Niet zo lang geleden stierven er in Nederland en Europa ook nog mensen door voedseltekorten. Hoogleraar en 'rampenhistoricus' Lotte Jensen doet onderzoek naar voedseltekorten in het verleden en ze vindt dat we te weinig weten over eerdere hongersnoden. Het is belangrijk om meer te weten over de geschiedenis van voedseltekorten omdat deze rampen de identiteit en toekomst van een land bepalen.

Jensen noemt hongersnood een "ijkpunt in de nationale identiteit" omdat na een periode van diep lijden en wederopbouw het verloop van de geschiedenis van een land wordt gevormd. Daarnaast kunnen we volgens haar leren van eerdere hongersnoden om toekomstige te voorkomen.

Twee soorten hongersnood

Jensen maakt onderscheid tussen hongersnood veroorzaakt door de natuur en door de mens zelf. De Ierse hongersnood (1845-1850) die beter bekend staat als de Aardappelcrisis, werd veroorzaakt door een aardappelziekte. Er stierven één miljoen mensen en een deel van de bevolking emigreerde naar het buitenland, wat grote gevolgen had voor de toekomst van het eiland.

In Oekraïne zelf stierven tussen 1932-1933 miljoenen mensen in De Holomodor, een politieke hongersnood veroorzaakt door het beleid van Sovjetleider Stalin. In Nederland stierven in de winter van 1944-1954 twintigduizend mensen aan de honger in wat we nu kennen als De Hongerwinter.

Meer hulp en empathie voor honger

In tijden van overconsumptie weten veel Nederlanders niet meer wat honger is, maar de hongersnood die nu veroorzaakt wordt door de oorlog in Oekraïne, is dichterbij dan we denken, zegt de historicus.

Meer kennis van hongersnoden zorgt volgens Jensen ook voor meer begrip voor mensen die honger lijden. "Dit vergroot de empathie voor dit probleem en het begrip voor de nood aan hulp." Jensen denkt dat dan ook meer hulp richting de Afrikaanse landen zal gaan die nu in nood verkeren. Toch is die situatie nu zo erg, dat dit sowieso zal gebeuren. "Als die situatie zich zo doorzet, dan komt er ook een inzamelingsactie voor de hongersnood als gevolg van de oorlog."