'In de stilte die toen viel zei ik iets heel doms': Persoonlijke herinneringen aan Lubbers

'In die periode de beste man die het land kon krijgen!'

Jan Schrijver was van 1980 tot 1995 beleidsambtenaar bij Binnenlandse Zaken:

"Ik was penvoerder bij een van de zogenoemde 'grote operaties', namelijk interne hervorming van het openbaar bestuur. In die context heb ik veel overlegsituaties met de minister president meegemaakt. Vooral in het laatste kabinet Lubbers-Kok. Toen was er een typisch Lubberiaans decentralisatieproject opgezet, waar hij zelf ook leiding aan gaf in de politieke regiegroep Decentralisatie-Impuls. Waarom Lubberiaans? Evenwichtskunst. Er moest bezuinigd worden en gedecentraliseerd.

Lubbers draaide een situatie die voor departementen en gemeenten als verlies (macht en geld verliezen) kon worden opgevat, om in een win-winsituatie. Gemeenten wilden graag meer bevoegdheden en ze konden die krijgen in ruil voor een korting op het budget. Departementen konden op die manier andere bezuinigingen afwenden."

"Mijn ervaring als ambtenaar was dat hij enorm gezaghebbend was, extreem veel dossierkennis had, maar uiteindelijk altijd uit was op het bewaren van de lieve vrede in zijn kabinetsploeg. Dit was steeds politiek bedrijven op het scherpst van de snede. Ik herken zo goed de typerende uitspraken die Jaap de Hoop Scheffer gisteren in herinnering bracht: 'mag ik even met je meedenken' en 'kijk daar nog eens naar'. "

"Of Lubbers nou de allergrootste premier ooit was, weet ik niet goed. Als we ver terug gaan kom je bijvoorbeeld ook Cort van der Linden tegen en vlak na de oorlog ook Willem Drees niet uit, maar hij heeft zeker een groot stempel gezet. Was natuurlijk ook een man van zijn tijd, die het neoliberale denken in Nederland heeft geïntroduceerd, waar we nu soms met gemengde gevoelens op terugkijken. Vond het ook jammer dat hij pas na zijn ministerschap zich tot duurzaamheidsdenker heeft bekeerd. Maar door zijn grote gezag was hij in die periode de beste man die het land kon krijgen."

'Meneer Lubbers, ik doe u wel eens na'

Bart Nijpels, journalist, interviewde Ruud Lubbers in 1999 in de Rode Hoed in Amsterdam:

"Toen beging ik een onmetelijke domheid. Het interview was nog maar net begonnen of de batterij van de camera was al leeg. Mijn cameraman zei: 'Ik moet even de gracht op waar mijn auto staat, om nieuwe batterijen te halen'. En in de stilte die viel toen de cameraman weg was, zei ik iets heel doms. Namelijk: 'Meneer Lubbers, ik doe u wel eens na.'Waarop hij mij heel verbaasd aankeek en zei: 'Doe es'."

"Ik kwam nooit verder dan een paar standaardzinnen die veel collega's ook wel kennen als 'Ik heb het eerder gezegd' en 'Ik zeg het nog eens' en dat soort teksten, dus het leek helemaal nergens op. Het bloed steeg naar mijn hoofd en ik was natuurlijk bang dat ik hem beledigd had en het interview had verpest. Maar hij spaarde mij door heel beleefd te lachen en stond mij daarna gelukkig nog heel openhartig te woord."

‘We gaan ervoor, met vluchtelingstudenten’

Jurriaan Gorter ontmoette Ruud Lubbers in 2012:

"Ik werkte toen voor de HvA, de Hogeschool van Amsterdam waar ik manager was van het debatcentrum. Lubbers was als voorzitter van de Stichting Vluchtelingstudenten UAF aanwezig bij een debat omdat er een convenant ondertekend zou worden. De HvA wilde vluchtelingstudenten actief gaan ondersteunen tijdens hun opleiding.:

"Ik heb toen een halfuur in een kamertje alleen met Lubbers doorgebracht in afwachting van het debat. Ik had wel 101 vragen. Lubbers bleek erg open en zeer bevlogen wanneer het aankwam op de steun aan vluchtelingstudenten. Hij vond dat er meer aandacht en ondersteuning voor deze groep moest komen. Ze moeten namelijk al heel hard werken om zich taal en gebruiken van Nederland eigen te maken én bij het verwerken van hun verleden in een oorlogsgebied. En ze willen graag studeren dus daar moeten we hen bij helpen."

"Lubbers zag echt het potentieel van deze studenten. Hij liep daarmee eigenlijk al voor op de grote vluchtelingendiscussie die later zou losbarsten. 'We gaan ervoor met vluchtelingstudenten', zei Lubbers letterlijk. Deze bevlogenheid is volgens mij echt pas losgekomen en zichtbaar geworden na zijn politieke carrière."

Ook Spraakmaker worden? Meld je aan voor de community!

Wij zijn op zoek naar mensen die met ons willen meepraten en meedenken over onderwerpen op de radio. Daarvoor willen we graag van jou horen wat jij vindt dat nieuws is. Of wat nieuws zou moeten zijn.

We horen elke dag vooral meningen over het nieuws. Maar is het niet veel interessanter om mensen vanuit hun ervaring aan het woord te laten? Dat alles vanuit het principe: vertel ons wat je weet, niet alleen wat je vindt. Lijkt het jou interessant hierover mee te praten of wil je meer informatie? Mail naar spraakmakers@kro-ncrv.nl of meld je aan!