Hoe sociale media jou verslaafd maken

“Er zit een gigantisch prijskaartje aan het gebruik van digitale middelen”, zegt Sidney Vollmer, schrijver van het boek On/Off over de balans in onze huidige digitale wereld. Appontwikkelaars van de 'socials' besteden miljarden om ons en het scherm onafscheidelijk van elkaar te maken. Onze aandacht is hun businessmodel, maar hoe zorgen die apps dat wij onze smartphone om de haverklap uit de broekzak toveren?

Belonen

Een aantal venijnigheidjes in de apps van sociale media zorgen ervoor dat wij maar blijven hunkeren naar ‘likes’ en berichtjes. Zijn meldingen die bij Facebook in de rechterbovenhoek verschijnen toeval? “Geen sprake van”, zegt Vollmer. “Daar is heel goed over nagedacht. Uit onderzoek blijkt dat wij in onze rechterbovenhoek het meest alert zijn op gevaar”, legt hij uit.

Problematisch

Maar om nou te stellen dat we met zijn allen verslaafd bij de afkickkliniek komen te zitten, is volgens GGZ-therapeut Herm Kisjes overdreven. “De massale aanmelding voor verslavingsklinieken blijft uit, maar het is wel een serieus, toenemend probleem”, stelt hij. "Het zorgt voor meer slaapproblemen. En de stressklachten nemen toe door de continue bereikbaarheid.”

Volgens Kisjes is vooral op het gebied van preventie winst te boeken. “Eigenlijk lopen we achter de industrie aan. Helemaal stoppen kunnen we niet, maar meer aandacht is een pré.”

Een tijdje offline

En wanneer je helemaal klaar bent met de tientallen groepsapps en de eindeloze discussies op Twitter, kun je ook nog een tijdje offline gaan. Johan van Houten ging een jaar lang ‘op zwart’ en het beviel hem uitstekend. “In het begin is de eenzaamheid groot, maar na een tijdje doorbijten kom je er sterker uit. Het is aan te raden.”

Toch was het ook voor Van Houten even wennen. “Google Maps gebruikte ik altijd voor navigatie. Toen ik voor het eerst naar de club moest zonder smartphone, raakte ik de weg kwijt. Het duurde een half uur voordat ik op de plek van bestemming was. Een stuk waar ik normaal drie minuten over doe.”