De Twentse houdini-act van 2015/2016

Geertjan Lassche vormde een koppel met BNNVARA-gezicht en Twente-liefhebber Erik Dijkstra uit Glanerbrug en maakte een kroniek vanuit de buik van de club met fans en andere direct betrokkenen.

Maar wat gebeurde er nou allemaal in die knotsgekke maanden? Een terugblik in vijf actes.

Het vertrek

Twaalf jaar lang was Joop Munsterman de baas bij FC Twente. Zijn periode als voorzitter bereikte het hoogtepunt in 2010 - het eerste landskampioenschap in het bestaan van de club werd behaald met Engelsman Steve McClaren aan het roer. Zes jaar later droomt menig supporter nog vaak weg bij de gedachte aan topschutters N'Kufo en Ruiz. Twente staat in de winterstop verdienstelijk vijfde. Er zijn weliswaar negatieve geruchten over de financiële situatie van de club, maar tijdens de nieuwjaarsreceptie overheerst het positieve gevoel. Zelfs als voorzitter Munsterman, de kampioenenmaker toch, in zijn speech en passant zegt op te stappen aan het einde van het seizoen.

De charmante CEO van uitgeverij Wegener geeft aan het einde van het seizoen stokje door aan rechterhand Aldo van der Laan. "Na twaalf intensieve jaren, waarvan ik de laatste als een roes heb beleefd, neem ik afscheid. En ik kan me geen betere opvolger wensen."

De val

Het einde van het seizoen haalt de afzwaaiend voorzitter niet: Munsterman vertrekt voortijdig. In maart blijkt dat Twente er financieel zo belabberd voorstaat dat ze niet aan de eisen van de Nederlandse voetbalbond kunnen voldoen. De blamage is helemaal compleet als de KNVB drie punten in mindering besluit te brengen bij de Tukkers. Op 1 april legt Munsterman zijn functie neer. Dat is voor de Raad van Commissarissen het moment om de beerput open te trekken. In niet te misverstane termen laten ze weten dat de ex-voorzitter zich in hun ogen niet fair heeft gedragen ten opzichte van hen.

Ondertussen gaat het voetballend ook ronduit slecht. Het publiek in de Grolsch Veste vecht wekelijks tegen de vermoeidheid als hun club weer negentig minuten lang niet weet te vermaken. Het absolute dieptepunt is de wedstrijd op 26 april 2015, thuis tegen AZ. Als symbool voor een gitzwart seizoen laten de fans zwarte rook opstijgen uit de grachten rondom het veld - de tribunes zijn bovendien behangen met protesten tegen trainer Alfred Schreuder, de man die de fans verantwoordelijk houden voor het weinig swingende voetbal.

Strompelend haalt FC Twente de eindstreep dat seizoen. Nóg een straf van drie punten in mindering zorgt ervoor dat de ploeg niet acceptabel achtste eindigt met zicht op deelname aan de playoffs, maar genoegen moet nemen met plek 10.

De start van het seizoen 2015/2016 is ook niet best. Als Twente met 2-0 ten onder gaat tegen 'kleine broer' Heracles is de maat vol voor het bestuur. Alfred Schreuder moet plaatsmaken, assistent René Hake neemt op interimbasis zijn taken over.

Een schokeffect blijft uit op het veld. Twente staat halverwege de competitie zeventiende. Omdat promovendus de Graafschap nog minder potten kan breken is de hatelijke laatste plaats ver weg, maar degradatiezorgen zijn er zeker in Enschede. Buiten het veld is de situatie niet veel beter. Verhalen over onbehoorlijk gedrag rondom de aankoop van Felipe Gutierrez brengen de positie van nieuwbakken preses Aldo van der Laan in gevaar. Uit gelekte documenten zou blijken dat van der Laan in samenspraak met Joop Munsterman geprobeerd heeft meerdere tonnen over te houden aan de transfer van de Chileense middenvelder.

In november vindt Aldo van der Laan zijn Waterloo. Nieuw opgedoken documenten zetten een samenwerking met het investeringsconcern Doyen Sports in een compleet ander daglicht. Er blijken regels gebroken te zijn en de rol van de beleidsmakers is op z'n minst dubieus te noemen. Oud-voorzitter Munsterman ontkende bij het sluiten van de deal dat er sprake zou zijn van Third Party Ownership - een investeringsvorm waarbij Doyen een aandeel in de spelers kocht en soms zelfs zeggenschap kreeg over waar de speler zijn kunsten mag vertonen. De documenten lieten zien dat dat wél het geval was. Voor de KNVB reden om een onderzoek in te stellen en te dreigen met het intrekken van de proflicentie van Twente.

De hand van de meester

Iedereen had verwacht dat de absolute ster van de ploeg - Hakim Ziyech - zou vertrekken. De Marokkaanse nummer 10 van de Tukkers had zich weinig flatteus uitgelaten over niet nagekomen beloftes, over zijn medespelers en zijn trainer. Bovendien: de club had geldnood, dus bij een goed bod in januari zou hij vertrekken. Maar dat goede bod kwam niet en dus moest Ziyech de knop omzetten. In de documentaire van Lassche komt de middenvelder openhartig aan het woord: "Als ik het winnende doelpunt kan maken waardoor de club in de competitie blijft dan doe ik dat met alle plezier, ondanks dat er tegen me gelogen is."

Het sportieve contrast kan na de winterstop niet groter zijn. Liefst dertig punten pakken de Tukkers in de tweede seizoenshelft aan de hand van Hakim Ziyech. Twente weet te eindigen als dertiende, ondanks de drie minpunten die de club wederom heeft moeten incasseren.

Het massagraf in de kast

Over de sportieve prestaties van de Tukkers spreekt echter bijna niemand meer. Het beeld van wanbeleid is in de maanden na het vertrek van van der Laan en Munsterman steeds vollediger geworden. Er blijkt ook bij de transfer van Dusan Tadic van alles verkeerd te zijn gegaan. De club maakt schoon schip, er volgt een uitvoerig intern onderzoek onder leiding van Ben Knüppe. Op 1 maart presenteert de onderzoeker zijn uitkomsten. Weer vertrekken er enkele Tukkers van het eerste uur uit het bestuur. En: Munsterman en van der Laan mogen nooit meer een functie bij Twente bekleden. Het beeld wat Knüppe schetst is weinig rooskleurig en ontlokt toenmalig KNVB-baas Bert van Oostveen de uitspraak dat er een massagraf uit de kast is gekomen.

De KNVB besluit na lang wikken en wegen om FC Twente terug te zetten naar de Jupiler League. De club is eerst vol verbazing en accepteert het besluit uiteindelijk niet. Een gang naar de rechter blijkt niet succesvol, maar de beroepscommissie van de KNVB brengt uitkomst. Twente mag in de Eredivisie blijven en lijkt gered. Directeur Onno Jacobs stapt de perszaal binnen onder luid applaus en doet opgelucht zijn verhaal.

Wederopstanding?

De KNVB houdt de Tukkers nog scherp in de gaten, maar de rust lijkt wedergekeerd in Twente. Na vier speelronden staat de club zevende, het nieuwe bestuur zet de lijnen kalm uit en hoewel Hakim Ziyech vertrokken is lijkt René Hake ook een spelersgroep te hebben waar goed mee gewerkt kan worden. En: de ambities voor dit seizoen zijn bijgesteld, realistischer, zoals bestuurder Jan van Halst eerder op deze zender heeft uitgelegd.

Voorlopig is het landskampioenschap ver weg, maar na de achtbaan van de afgelopen jaren is dat voor de fans geen enkel probleem. Hun club is gered.