Amerika sluit sancties tegen Nederlandse bedrijven niet uit

De aanleg van de Nord Stream II is de Verenigde Staten al jaren een doorn in het oog. Ook volgens de regering van president Trump is de aanleg van gaspijp een gevaar voor de eenheid en veiligheid van Europa.

De Amerikanen overwegen sancties in te stellen op basis van een speciale wet (CAATSA). Nederlandse bedrijven die meewerken aan de pijplijn kunnen zo het doelwit van strafmaatregelen worden. Zo lopen bijvoorbeeld Shell, Boskalis en Van Oord risico op represailles vanuit Washington.

"In Washington wordt voortdurend geëvalueerd of we op moeten schalen", zegt VS ambassadeur Pete Hoekstra in gesprek met De Nieuws BV. "We staan klaar voor het moment dat we sancties instellen."

Nord Stream II

De Nord Stream II is een omstreden project. Niet alleen in Amerika maken politici zich zorgen over de aanleg van de gaspijp. Ook in Europa zijn grote vraagtekens. Voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker waarschuwde al eerder voor de negatieve politieke gevolgen van de aanleg. Daarnaast zien Polen en de Baltische staten een gevaar in het project.

De kritiek is drieledig. Aan de ene kant maak je de Russische economie sterker, die is namelijk erg afhankelijk van gasexport. Met deze extra verkoopmogelijkheid wordt het de Russen makkelijker gemaakt om te groeien, ondanks andere sancties.

Dat is direct het tweede punt dat tegenstanders maken. Rusland heeft de afgelopen tijd met bijvoorbeeld de inmenging in verkiezingen, de Skripal-zaak en de afwikkeling van het MH-17 onderzoek zich de toorn van de internationale gemeenschap op de hals gehaald. Volgens Hoekstra is de aanleg van de Nord Stream II hetzelfde als tegen Moskou zeggen: "Jullie kunnen doen wat jullie maar willen."

Tot slot zou het Europa uiteen drijven. Rusland kan met deze extra pijplijn de gastoevoer naar andere landen dichtdraaien tijdens conflicten. Daarmee zou de Europese eenheid op het spel komen te staan.

Te vroeg voor zorgen

In Den Haag wordt laconiek op de mogelijke sancties gereageerd. Minister Wiebes van Economische Zaken vindt het te vroeg om zich zorgen te maken. Daarnaast is met de aanhoudende gasvraag ieder alternatief voor Groningen noodzakelijk.

Minister Blok van Buitenlandse Zaken vindt de Nord Stream II sowieso geen overheidszaak: "Het is een privaat project. Als Nederlandse bedrijven daarbij betrokken zijn, en ik weet dat dat zo is, dan zullen zij in contact moeten treden met de Amerikaanse regering en moeten kijken wat de consequenties voor hen zijn." Al laat hij ook weten "dat het niet zo is dat de Nederlandse regering een aanhanger is van dit type sancties." Bovendien benadrukt hij dat de Nederlandse overheid zelf niet betrokken is bij het project.

Shell

Shell Nederland laat De Nieuws BV weten: "Wij vinden het belangrijk dat wij onze verplichtingen als financiële investeerder in Nord Stream II nakomen in volledige naleving van alle toepasselijke sancties en handelsregels."

Van Oord en Boskalis reageren gezamenlijk: "Wij volgen de ontwikkelingen van dag tot dag. Voor projecten in landen die potentieel gevoelig zijn voor sancties maken wij tevoren afspraken met de klant hoe daarmee om te gaan. Ook bij het afsluiten van het Nord Stream II contract is hierbij expliciet stilgestaan. Wij zien momenteel geen aanleiding om vooruit te lopen op eventuele consequenties."

Weinig Tijd

Of het uiteindelijk tot sancties komt is nog de vraag. De aanbouw van de pijplijn is inmiddels in volle gang. Over een jaar moet de Nord Stream II af zijn. Wil de VS daadwerkelijk dat het project gestopt wordt, dan is er daar nog maar weinig tijd voor.

Daarmee begint de ruzie steeds meer op een spelletje 'wie knippert er het eerst met z'n ogen' te lijken. Vooralsnog zit er volgens de Amerikaanse ambassadeur weinig beweging in de houding van de Nederlandse bedrijven en overheid.

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Instagram, Facebook en Twitter.