Slecht- of bijziend: hoe deden mensen dat vroeger zonder bril?
- Nieuws
- Slecht- of bijziend: hoe deden mensen dat vroeger zonder bril?
"Ik heb een bril en zonder bril zie ik niet goed", vertelt hoogleraar Digitale Media en Samenleving Sanne Kruikemeier. Bij Spraakmakers vraagt ze zich af hoe slechtzienden dat vroeger deden. "Als ik het in deze eeuw al niet red zonder bril, hoe had ik me dan gered in de Middeleeuwen?"
Het Uitzendbureau: Slechtziendheid in de middeleeuwen.
Video niet beschikbaar
Voor het antwoord op deze vraag is Spraakmakers-verslaggever Maarten Bleumers in Roermond. Daar spreekt hij met Victor van Zutphen, van Levende Geschiedenis Limburg. Hij vertelt dat mensen zelfs vóór de Middeleeuwen al middelen hadden om bij slechtziendheid beter te kunnen lezen bijvoorbeeld.
Glazen bol
De Romeinse filosoof en politicus Cicero liet zijn slaven teksten voorlezen en de Stoïcijnse filosoof Seneca, had in het begin van onze jaartelling een glazen bol gevuld met water om tekst te vergroten.
Het ontstaan van de bril
In de late en hoge Middeleeuwen ontstaat de bril, legt Van Zutphen uit. Het eerste bewijs voor zo'n bril dateert vanaf ongeveer 1280 uit Italië. "Dat viel samen met de komst van de universiteiten en de opkomst van steden met handelsmensen die boekhouding moesten doen", zegt Van Zutphen.
Ook is bekend dat begin veertiende eeuw de dokter Jan Yperman in staat was staaroperaties uit te voeren en ook in Mesopotamië (1700 voor Christus) werden zulke 'operaties' al gedaan. Met wisselend succes, moeten we erbij zeggen. Soms verloren mensen door infecties hun ogen.
Het lag volgens Van Zutphen vooral aan het soort werk dat je deed of je jezelf kon redden als slechtziende. "In de stad, als je je eigen brood kon bakken en je had hulp dan was dat geen probleem." Omdat niemand nog een bril had, waren de ogen tenminste wel gewend aan het slechte zicht. "Als je in die tijd afhankelijk was van de jacht, dan had je een groter probleem."
Mis niets met de nieuwsbrief van Spraakmakers
Spraakmakers maken we mét jou als luisteraar. En om jou zoveel mogelijk bij ons programma te betrekken, versturen we een dagelijkse nieuwsbrief. Hierin vind je de stelling van de dag, de onderwerpen in de uitzending en een interessant artikel dat zeker het lezen waard is. Zo kun je gemakkelijk meepraten en mis je nooit meer iets!
Gerelateerd
