Hoe voorkomen we 'landjepik' op de maan?

Het wordt steeds drukker in de ruimte, maar de afspraken hierover zijn al jaren oud. Het Ruimteverdrag van de VN dateert uit 1967 en is niet toereikend in deze nieuwe tijd met private spelers en nieuwe grootmachten die zich in de ruimte laten gelden.

'Je mag de ruimte niet toe-eigenen'

"In het verdrag staat onder meer dat je de ruimte mag gebruiken en exploreren, maar niet mag toe-eigenen", zegt Tanja Masson-Zwaan.

Volgens de universitair docent ruimterecht van de Universiteit Leiden komt de afgelopen tien jaar de vraag op wat onder toe-eigenen geldt. "We weten dat er hulpbronnen zijn in de ruimte - zoals bijvoorbeeld water op de maan - en die willen we gaan ontginnen. Het zou ook jammer zijn als we dat niet doen, maar we moeten wel regels afspreken om dat in goede banen te leiden."

Internationaal recht

Momenteel mag je eigendom over de grondstoffen hebben, maar niet over het gebied vertelt Masson-Zwaan. Wel denkt ze dat in de toekomst een organisatie moet komen waar landen en bedrijven een '"stukje maan registeren" zodat je daar activiteiten kunt ontwikkelen zonder dat anderen op je lip zitten.

Volgens de hoogleraar buigt een speciale commissie binnen de Verenigde Naties zich momenteel over een nieuw verdrag en systeem om het gebruik van de ruimte te reguleren.

Maanmijnbouw

Hoewel er al honderdduizenden satellieten om onze aarde zweven waar ook geen goede afspraken over zijn, staat commerciële mijnbouw op de maan nog in de kinderschoenen. Toch moeten we hier volgens Masson-wel al op voorbereid zijn. "Zeker op de maanpolen zitten interessante grondstoffen en water. Je wilt voorkomen dat een land daar landjepik gaat doen.”

Technologische ontwikkeling én de regelgeving moeten volgens haar hand in hand gaan. "Regels maken duurt lang, maar de industriële ontwikkelingen heeft ook tijd nodig. Dat moet parallel gaan."