Een interview met een succesvolle statushouder: 'Vluchtelingen, blijf positief!'

Nadim Abou Hassan is een statushouder met een succesverhaal. Hij is een Syriër van Palestijnse afkomst, die tweeëneenhalf jaar geleden naar Nederland vluchtte. Zo kwam hij terecht in de Koepelgevangenis in Haarlem, waar hij woonde met zo’n 350 andere vluchtelingen. Inmiddels heeft Nadim zijn eigen huis en een baan, is hij zich aan het voorbereiden op een universitaire master én speelt hij voetbal in het eerste van Haarlem-Kennemerland. Hoe heeft hij dit voor elkaar gekregen en wat kunnen we doen om de cijfers omhoog te krijgen? We vroegen het hem.

De cijfers van het SCP zijn slecht, maar met jou gaat het goed. Waaraan heb je je succes te danken?

"Aan de mensen die ervoor hebben gezorgd dat ik in Haarlem mocht komen wonen. Haarlem is echt mijn stad en het is de stad waar ik de eerste drie maanden in Nederland woonde. Maar, na mijn asielprocedure moest ik daar weg. Een paar mensen met wie ik in die tijd een band heb opgebouwd, hebben toen met de gemeente gepraat en ervoor gezorgd dat ik samen met een paar andere vluchtelingen terug naar Haarlem mocht komen. Zij wisten dat ik hier een betere toekomst zou hebben. Dat was de eerste stap en die hebben zij mij gegeven. Dat ga ik nooit vergeten."

Mohadese Moradi

Woensdag was de Afghaanse vluchteling Mohadese Moradi te gast in het NPO Radio 1-programma Spraakmakers. Ze wil verpleegkundige worden, maar woont momenteel in een AZC en heeft geld nodig om naar school te kunnen. Ze wil koste wat het kost in Nederland blijven.

Lees haar verhaal terug: De Afghaanse vluchtelinge Mohadese wil niet terug: 'Ik word daar niet als mens gezien'

Heb je je succes niet aan jezelf te danken?

"Jawel, ook aan mezelf. Ik heb ambitie, wil altijd leren en ben met mijn toekomst bezig. Ook heb ik veel aan mijn voetbalteam gehad. Ik speel nu voor het tweede jaar bij het eerste van Haarlem-Kennemerland, waarvoor ik geselecteerd ben toen ik met het vluchtelingenteam FC de Koepel een wedstrijd speelde. Voor mij betekent voetbal heel veel, in Syrië was ik profvoetballer. Studie is misschien belangrijker, maar zonder voetbal kan ik niet leven. Mijn team is mijn tweede familie."

Volgens het onderzoek werkt maar 12% van de Syrische statushouders. Een heel groot deel (90%) is afhankelijk van de bijstand. Hoe ben jij aan werk gekomen?

"Ik heb negen maanden een uitkering gekregen, maar ik wilde niet thuis zitten. Sinds zes maanden loop ik stage bij Duizend1, een uitzendbureau voor vluchtelingen. Dat voelt heel goed, omdat ik mijn mensen kan helpen. Ook ben ik blij dat ik sinds kort werk heb en geen uitkering meer nodig heb. Nu werk ik bij de H&M als sales advisor."

Was het moeilijk om een baan te vinden?

"Het was niet moeilijk, maar ook niet echt makkelijk. Ik kwam bij de H&M terecht via een vriendin van een vriend van mij. Ik heb gesolliciteerd en uiteindelijk kreeg ik de baan. Ik denk niet dat het alleen door geluk komt, het heeft er meer mee te maken of je wilt werken of niet. Je kan niet thuis blijven zitten en wachten tot het werk naar je toe komt."

Waar ligt het volgens jou aan het dat zo weinig statushouders werken?

"Ik denk dat het voor sommige Syrische statushouders moeilijker is, omdat ze de taal niet kunnen en ook geen Engels spreken. Daarom heb ik de taal snel geleerd. Dat is voor alle vluchtelingen de belangrijkste stap; eerst de taal leren, daarna komt de rest. Ik denk ook dat er veel statushouders die echt een goede opleiding hebben en daardoor alleen werk willen doen dat daarbij aansluit. Maar dat is moeilijk om te vinden."

Volgens het SCP hebben de statushouders die wel werken een lage functie. Vind jij dat je onder je niveau presteert op je werk?

"Om eerlijk te zijn heb ik wel het gevoel dat ik onder mijn niveau presteer. Maar voor mij is dit de eerste stap en ik vind dit een goede baan om mee te beginnen. In Syrië had ik een universitaire diploma in Business Administration en dat wordt hier als een Hbo-diploma gezien. Daarom ga ik in september met een pre-master beginnen en daarna door met de master. Mijn droombaan is om marketing manager te worden voor een telecombedrijf en ik denk dat dat wel gaat lukken, ook al duurt het misschien een beetje lang."

Welk cijfer zou je jezelf gegeven voor je beheersing van de Nederlandse taal?

"Ik weet het niet. Zeg jij het maar, jij hebt met mij gepraat!"

Het gemiddelde onder statushouders is erg laag: 4,6/10. Hoe komt dat denk je? En hoe heb jij zo snel de taal kunnen leren?

"Het is heel moeilijk om de taal te leren, omdat Nederlands heel anders is dan Arabisch. Ik heb nooit problemen gehad met het leren van talen en daarom duurde het bij mij niet heel lang. Er zijn ook veel slechte taalscholen, die alleen maar geld willen. Ik heb een hele goede ervaring met de VU in Amsterdam en kreeg voor acht maanden een taalcursus. En kijk hoe ik nu kan praten! Maar ik denk dat de taalcursus alleen niet genoeg is, je moet ook echt contact hebben met Nederlanders. Dat maakt het veel makkelijker."

Uit het onderzoek blijkt dat een groot deel (41%) van de Syrische nieuwkomers psychische problemen heeft. Heb je zelf ook last van dit soort problemen?

"Ik niet. Ik mis mijn familie zeker en ik mis mijn werk daar, ik mis voetbal, ik mis alles. Maar ik blijf tegen mezelf zeggen: mijn toekomst is hier. De eerste paar dagen had ik het wel moeilijk, toen was ik nog in shock. Maar dat was alleen de eerste week en nu gaat het goed met me. Ik voel me een Nederlander ik heb mijn werk en mijn huis hier. En mijn zus is na een tijdje ook naar Nederland gekomen met haar gezin. Dat betekent heel veel voor mij, want het is goed om familie te hebben hier. En iemand die voor je kan koken. Haha, grapje hoor!"

Merk je bij andere statushouders dat ze het moeilijk hebben?

"Ik heb wel veel mensen in het AZC gezien die hier last van hadden, maar dat komt omdat ze veel hebben meegemaakt. Je familie en je huis achterlaten is niet makkelijk. En dan kom je hier in een andere cultuur en je kent helemaal niemand. Sommige mensen kunnen dat handelen en anderen niet, die krijgen psychische problemen."

Wat wel opvallend is in het onderzoek, is dat ondanks de lage cijfers, de statushouders heel positief zijn over Nederland. Maar 1/5e deel van de Syriërs geeft aan terug te willen keren naar het land van herkomst als dat veilig zou zijn. Zou jij dat doen?

"Dat is een moeilijke vraag, die ik eigenlijk niet kan beantwoorden. Nu kan ik niet terug naar Syrië, maar als het in de toekomst wel kan, dan denk ik dat ik ga. We zullen ons land toch weer moeten opbouwen."

Wat voor cijfer zou jij jouw leven in Nederland geven?

"Mijn leven in Nederland… Dat kan ik niet in een cijfer uitdrukken. Ik ben zo blij hier dat het misschien wel een 10 is. Maar ik wil meer, ik wil echt beginnen met mijn master en een goede baan in de richting van mijn studie. Ik zal altijd positief blijven. En dat is denk ik belangrijk voor alle vluchtelingen: blijf positief!"