3 redenen waarom het tandartsentekort niet snel wordt opgelost

Het aantal opleidingsplaatsen wordt niet uitgebreid

Tandartsenvereniging ANT beticht de minister van wanbeleid. “Als je twee rapporten waarin geadviseerd wordt om uitbreiding van de opleidingsplaatsen naast je neerlegt, dan vinden wij dat wanbeleid.” Al in 2010 én in 2013 is het ministerie door het zogenaamde Capaciteitsorgaan geadviseerd het aantal opleidingsplaatsen te verhogen. Het ministerie heeft dat advies naast zich neergelegd (zie reden 2).

Beluister de eerste twee delen van de weekserie terug:

Berekeningen verwachten dat er door onder meer vergrijzing een uitstroom van zo’n 300 tandartsen per jaar is. Op de opleiding zit een numerus fixus, waardoor er dus een maximum aantal leerlingen op de opleiding terecht kan. Op dit moment komen er volgens tandartsenvereniging KNMT jaarlijks circa 240 nieuwe tandartsen bij. Maar een bijkomend probleem is dat veel daarvan vrouw zijn, en die werken vaak minder uren. Waardoor er nóg meer tandartsen nodig zijn om het tekort aan te pakken.

Als het aantal plaatsen uitgebreid zou worden, lost dat op korte termijn niets op; de opleiding duurt zes jaar. We zouden dus pas in 2024 een verlichting in het tandartsentekort merken. Eigenlijk vragen alle partijen in het veld om uitbreiding van het aantal plaatsen, maar minister Bruins van Volksgezondheid, Welzijn en Sport lijkt hier geen gehoor aan te willen geven. Want:

Minister Bruins wil de mondhygiënisten meer zelfstandigheid geven

Het ministerie zet in op preventie. Momenteel mogen mondhygiënisten al kleine gaatjes boren, foto’s maken en verdovingen toedienen, maar alleen in opdracht van een tandarts die daarvoor de inschatting maakt of dat nodig is.

Vanaf 2020 wil de minister een proef doen waarbij mondhygiënisten die opdracht niet meer nodig hebben. Het idee daarachter is dat zij dan onafhankelijk kunnen handelen, ook als ze niet bij een tandarts in de praktijk zitten. Dat scheelt de patiënt een bezoek aan de tandarts, en volgens minister Bruins en de vereniging van mondhygiënisten komt de patiënt dan makkelijk in de stoel terecht bij degene die gespecialiseerd is in preventie: de mondhygiënist.

Beluister deel 3 en deel 4 van de weekserie terug:

Dan kan er makkelijker gewezen worden hoe dat kleine gaatje in de toekomst voorkomen kan worden. Dus op deze manier wordt de tandarts ontlast, komen er minder patiënten en wordt er wat gedaan aan het tandartstekort. Een nadeel is echter dat er ook betrekkelijk weinig mondhygiënisten zijn, én dat (als dit effect heeft) de maatregel pas na het experiment echt breed wordt ingevoerd. En dat zou pas rond 2025 gebeuren.

Tandartsen vanuit het buitenland kunnen de gaten in Nederland vullen.

Dit gebeurt al jaren. Maar ook deze instroom neemt af: in 2016 waren het er 263 en in 2017 maar 131. Een reden daarvan kan zijn dat het sinds 2017 verplicht is voor buitenlandse tandartsen een taaltoets te halen terwijl het vóór 2017 voldoende was om te kunnen laten zien dat je het vak verstond.

Die taaltoets wordt op twee plekken afgenomen: voor tandartsen van buiten de EU wordt dat gedaan in Amsterdam bij ACTA, en voor tandartsen van binnen de EU gebeurt dat bij Babel in Utrecht. En nergens anders, zij zijn hiervoor door het ministerie na een aanbesteding aangewezen. Er is een maximale wachttijd van 10 weken bepaald voor studenten van binnen de EU voor het doen van een examen. Op dit moment liggen de wachttijden vaak tegen die tien weken aan.

Voor studenten van buiten de EU zijn er maar twee examenmomenten per jaar en die zitten voor 2018 al vol. Het inzetten van buitenlandse tandartsen lijkt voor de korte termijn daarom de beste oplossing.

Beluister het laatste deel van de weekserie terug: