Onderwijs is te veel gericht op prestatie en te weinig op welzijn

Van Atteveldt is hoogleraar Neurologiewetenschap en Maatschappij (VU Amsterdam) en gaf leiding aan de groep wetenschappers die hun bevindingen vorige maand presenteerde in een UNESCO-rapport. Morgen houdt ze haar oratie over dit onderwerp.

Geen gelijkmaker

Het westerse onderwijssysteem is volgens de hoogleraar goed bedoeld: het zou de grote gelijkmaker moeten zijn. Het gaat niet om afkomst of sociale status maar over iemand prestaties. "Het is bedoeld als een gelijkmaker omdat het zich richt op iemands verdienste en niet op iemands afkomst of andere externe zaken."

Verschillende startposities

Toch werkt het niet als grote gelijkmaker. Het probleem is volgens Van Atteveldt dat kinderen met verschillende startposities het systeem binnenkomen. "De thuissituatie waarin een kind de eerste jaren doorbrengt, maakt veel uit hoe een kind op school komt."

De omstandigheden waarin iemand opgroeit hebben dus veel invloed op de prestaties van een kind. "Als we daar niet naar kijken, dan is het nog steeds niet eerlijk." Volgens Van Atteveldt moet het onderwijs meer kijken naar wat een kind in zich heeft en hoe de school een omgeving kan bieden zodat het zich zo goed mogelijk kan ontwikkelen.

Toetsen en meten

Volgens de hoogleraar zou onderwijs meer een persoonlijk leertraject moeten zijn waar de groei en ontwikkeling ten opzichten van zichzelf wordt gemeten, in plaats van in vergelijking met anderen. Dus minder gestandaardiseerde toetsen en meetmomenten.

Florerende personen

Ook ligt er nog te veel nadruk op academische vaardigheden en veel te weinig op sociaal-emotionele ontwikkeling. "Het uiteindelijke doel van onderwijs moet zijn dat kinderen zich kunnen ontwikkelen tot florerende personen." Het welzijn is daarbij op de achtergrond geraakt, zegt Van Attenberg. "Dat moeten we terug op de voorgrond brengen."

Een schoolsysteem dat minder op prestatie gericht is en meer ruimte heeft sociaal-emotionele ontwikkeling, zal volgens de wetenschappers ook leiden tot een duurzamere en vreedzamere wereld.