"Uitspraak Shell is geen politiek"

“Bedrijven hebben een eigen verantwoordelijkheid voor de gevaren die zij creëren met hun activiteiten”, zegt professor Elbert de Jong, Hoogleraar Aansprakelijkheidsrecht aan de Universiteit Utrecht.


Maar waarom worden internationale verdragen over mensenrechten erbij gehaald? Wil dr Kelder weten. “Mensenrechten is zo’n breed begrip. Je kunt er eigenlijk alles infietsen. Kan een rechter wel oordelen of iets als klimaatverandering de mensenrechten bedreigt?”

“Ik heb dat argument eerder gehoord maar je moet kijken naar de feiten”, stelt professor De Jong.

“Het is geen politieke afweging. Als je erkent dat ons carbon-budget in hoog tempo opraakt, dat we moeten handelen en dat als we dat niet doen er ernstige gevolgen zijn voor onze gezondheid en onze leefomgeving. Nou die feiten stel je vast. Daarnaast hebben we mensenrechten zoals het recht op leven en een gezonde leefomgeving. Dan is één plus één twee. Als klimaatverandering een bedreiging vormt voor ons leven op aarde, zoals wordt aangenomen in de internationale wetenschap, dan vind ik de conclusie dat met klimaatverandering de mensenrechten op het spel staan een juridische en logische conclusie.”

Dus het geluid dat je hoort bij rechtse critici dat een rechter hier een politieke keus maakt en dat in een vonnis giet, dat vind je onterecht? “Ik vind wel dat het vonnis wat breed geschreven is, maar de redenering en de uitkomst en de idee dat klimaatverandering een mensenrechten probleem is, vind ik wel een juridisch oordeel en geen politiek”, oordeelt de professor.

Wijzen naar anderen

“Wat vind je dan van het argument van Shell die zegt: wij doen erg ons best om naar een andere energievoorziening te gaan, waarom worden wij gepakt, er zijn ook maatschappijen die nog veel slechter bezig zijn dan wij?”, vraagt dr Kelder.

“Ik begrijp wel dat de verdediging van Shell het argument naar voren brengt van: dit is een probleem van ons allemaal, en we moeten het met ons allen oplossen. Anderen doen ook niet voldoende waarom pik je ons eruit? Maar verplaats je dan ook in de schoenen van de rechter. Waar gaat het om? Het gaat over je eigen verplichting en daar kun je niet onderuit komen door te wijzen naar anderen.”