Leren van inheemse volken: 'Neem niet meer dan je nodig hebt'

De familie van Raki Ap komt uit West-Papoea, zelf is hij in Nederland opgegroeid. Ap vertelt dat het even duurde voordat hij trots was op zijn achtergrond. "In mijn kinderjaren schaamde ik me ervoor. Vanwege grote onbekendheid over Papoea werden er grapjes gemaakt over mijn achtergrond. Als kind wist ik niet hoe ik mijn identiteit naar de ander moest brengen."

Tegenwoordig maakt Raki Ap zich hard voor mensenrechten van inheemse volken. Die rechten zijn volgens hem direct verbonden met de klimaatcrisis. Uit VN-rapporten blijkt namelijk dat inheemse volken zo'n 80 procent van de biodiversiteit beschermen, op nog geen 30 procent van het wereldoppervlak. Volgens Ap komt dat door hun unieke levenswijze. "Zij leven niet zo grootschalig als we in moderne landen doen. Bij hen geldt: je pakt alleen het stukje wat je vandaag nodig hebt."

Definitie

Allereerst, wat zijn inheemse volken precies? Volgens Ap bestaan er verschillende definities, maar zijn reflectie erop is: "Inheemse volken betreffen mensen wiens cultuur een lange continuïteit kent in het gebied dat zij bewonen. Met tradities, gebruiken en taal die aanwijsbaar lange tijd teruggaan en die volken herkenbaar maken."

Een ander belangrijk kenmerk dat Ap eraan koppelt is dat deze mensen in harmonie met hun leefomgeving leven. Die verbinding met de natuur hadden zij duizend jaar geleden, en nu nog steeds. "Die connectie tussen mensen en natuur zijn wij hier in Nederland kwijtgeraakt."

Op een andere manier leven

De industriële revolutie heeft heel veel goeds gebracht, vindt Ap. “Denk aan de medische ontwikkelingen. Maar de zwarte kant is dat er heel veel destructie heeft plaatsgevonden. Daarom zitten we in deze klimaatcrisis. Als je die klimaatcrisis ontmantelt gaat het over de wijze waarop wij met energie verbruiken."

Inheemse volken leven op een andere manier. "Zij gebruiken van de natuur wat ze per dag nodig hebben. Ze nemen niet meer zodat ze daar winst op kunnen maken."

Terug naar de Germanen

Daar zouden we hier enorm veel van kunnen leren, volgens Ap. Zeker als we terugdenken aan hoe onze voorouders hier leefden. "Denk terug aan de tijd van de Germanen en de mensen die hier langs de rivier leefden. Zij gebruikte die rivier voor hun drinkwater en water om mee te koken, en ze haalden er voedsel uit."

Stel je eens voor hoe deze mensen vandaag de dag met deze rivier zouden omgaan, zegt Ap. "Als je daar afhankelijk van bent ga je daar geen gif in lozen, dan ga je het niet vernietigen. Dat respect voor leefomgeving zijn we kwijtgeraakt."