Het Museum van de Democratie

Elke maandag voegt een gastconservator een stuk toe aan de virtuele collectie die hier te bezichtigen is. Door middel van al die stukken en de verhalen die daarbij horen, vertelt het museum het verhaal van onze democratie.

Gerdi Verbeet - Het lege Handelingenplankje

Het lege handelingenplankje symboliseert een periode waarin de democratie in Nederland niet bestond. Tussen 1940 en 1945 lagen de werkzaamheden in de Tweede Kamer stil en werd er dus niks toegevoegd aan het plankje in de Handelingenkamer.

Voor dit museumstuk dat voormalig Tweede Kamervoorzitter Verbeet wil toevoegen, gaan we terug in de tijd. Naar de Tweede Wereldoorlog - een periode van stilte in de Tweede Kamer. Alles over die tijd lees je hier.

Dave Ensberg-Kleijkers - De afschaffing van de slavernij

Dave Ensberg-Kleijkers voegt de afschaffing van de slavernij toe aan de collectie van het museum van de democratie. De afschaffing is een belangrijke ontwikkeling van de democratie zoals we die nu kennen. Voor Ensberg-Kleijkers heeft deze gebeurtenis extra betekenis.

Ensberg-Kleijkers: "Door mijn aderen stroomt zowel het bloed van slaven, als dat van slavenhouders." Om te kijken hoe deze gebeurtenis heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van onze democratie, gaan we terug naar 1 juli 1863.

Eveline van Rijswijk - De publieke tribune

"Pas vanaf de tweede helft van de 19e eeuw voelen politici dat het toch wel fijn is dat er publiek is, omdat het om hun achterban gaat", aldus Van Rijswijk. Daarom voegt Van Rijswijk de publieke tribune toe aan het Museum van de Democratie: "Ik heb dit gekozen omdat het de vraag opwerpt hoe je omgaat met het volk als volksvertegenwoordiger."

Bastiaan Rijpkema - De oratie van hoogleraar George van den Bergh

De democratie wordt vaak gezien als de tirannie van de meerderheid. Volgens rechtsfilosoof Bastiaan Rijpkema ligt dat iets gecompliceerder. Daarom zet hij de oratie van hoogleraar George van den Bergh bij in het Museum van de Democratie van De Nieuws BV. Van den Bergh stelt dat de democratie niet draait om de meerderheid, maar om de mogelijkheid om besluiten terug te draaien.

Zihni Özdil - Doosje krenten

Atoomwapens, stikstof en het lerarentekort. Redenen voor Nederlanders om de straat op te gaan. In het Museum van de Democratie neemt Zihni Özdil ons mee terug naar de jaren '60 en vertelt hij aan wie we dat demonstratierecht te danken hebben en wat een doosje krenten daarmee te maken heeft.

Kathleen Ferrier - Vrouwenkiesrecht

Na meer dan 100 jaar vrouwenkiesrecht is het volgens voormalig Tweede Kamerlid Kathleen Ferrier belangrijker dan ooit om ons te realiseren dat een democratie niet vanzelfsprekend is. Daarom zet Ferrier het vrouwenkiesrecht bij in het Museum van de Democratie.

Talitha Muusse - Toekomststoel

Gastconservator Talitha Muusse vraagt politici met meer intellectuele ideeen te komen over democratische hervorming. De huidige democratie leent zich namelijk niet voor een langetermijnvisie volgens Muusse. Daarom voegt zij de toekomststoel toe aan de collectie van het Museum van de Democratie in De Nieuws BV.

Boris van der Ham - Pessarium

De zedenwet uit 1911 deed een aantal verworven vrijheden in de ban. Zo ook de voorbehoedsmiddelen voor vrouwen. Deze wet en het debat daaromheen bespreekt voormalig Kamerlid en huidig voorzitter van het Humanistisch Verbond Boris van der Ham, in het Museum van de Democratie. Dat er zo vrij en open gedebatteerd wordt over dergelijke onderwerpen is volgens Van der Ham een essentieel onderdeel van onze sterke Nederlandse Democratie. Het pessarium wordt daarom toegevoegd aan de collectie van het museum.

Natacha Harlequin - Artikel 6 VN-Kinderrechtenverdrag

Dat kinderen vaak niet goed weten wat hun rechten zijn is niet goed voor onze democratie, zegt strafrechtadvocate Natacha Harlequin. Daarom zet zij artikel 6 uit het VN-Kinderrechtenverdrag bij in het Museum van de Democratie van De Nieuws BV.

Lamyae Aharouay - Het Tweede Kamergebouw

Als politiek redacteur van NRC struint Lamyae Aharouay door de gangetjes van het Binnenhof, op zoek naar de politieke verhalen. De dynamiek in die gangen, de geheime trappen achter deuren en de betekenis voor onze democratie licht Aharouay toe in het Museum van de Democratie.

Barbara Oomen - Beelden van Franklin en Eleanor Roosevelt

De cultuursector staat onder druk en musea moeten hun deuren sluiten. Gelukkig kan een virtueel museum de deuren openhouden en de collectie aanvullen. Daarom zet Barbara Oomen, hoogleraar Mensenrechten aan de Roosevelt University College ook vandaag een bijzonder item bij in het Museum van de Democratie.

Oomen geeft af en toe buiten les, in een daarvoor speciaal ingericht buitenlokaal. Oomen: "In dat buitenklaslokaal komt alles samen wat ik belangrijk vind voor het onderhoud van onze democratie. Het onderwijs, het feit dat je iets buiten doet en de rol van de Roosevelts bij de totstandkoming van de mensenrechten."

Joost Bekendam - De laatste parlementaire enquête uit de 19e eeuw

Het jaar 1848 markeert het begin van onze parlementaire democratie. Dat jaar was ook het begin van een belangrijk element van die democratie: de parlementaire enquête. Politiek redacteur Joost Bekendam vindt daarom dat dit parlementaire instrument moet worden toegevoegd aan het Museum van de Democratie.

Jan Anthonie Bruijn - Een bijzondere verenigde vergadering

Het is crisistijd. Er lijkt bijna niets anders meer te zijn dan de strijd tegen corona. Ook ziet het eruit alsof onze democratie stilligt, maar niets is minder waar. Achter de schermen werken politici nog gewoon door.

Ten tijde van de Tweede Wereldoorlog was dit echter wel het geval. Toen besloot eerst de Tweede Kamer niet meer verder te vergaderen onder Duits bewind. De Eerste Kamer had bijna geen keuze, doordat de Duitsers het Binnenhof al hadden overgenomen. Daar vestigde zich toen de Gestapo.

Pas vijf jaar later, op 20 november 1945 krabbelde onze democratie weer op. Op die dag kwamen zowel de Eerste en de Tweede Kamer weer bij elkaar voor een zogeheten bijzondere verenigde vergadering. Die specifieke vergadering voegt Jan Anthonie Bruijn toe aan het museum van de democratie.

Diederik Jekel - De toga

Volgens wetenschapsjournalist is het een groot goed dat rechters ingezet kunnen worden om beleid en politici te toetsen aan de door hun gemaakte wetten. Daarom voegt hij een toga toe aan het Museum van de Democratie.

Rechters streven volgens Jekel allemaal neutraliteit na, net zoals wetenschappers dat doen: "Het is niet alsof de rechter dingen verzint. Hij of zij doet uitspraken gebaseerd op de wetten die diezelfde politici hebben gemaakt."

Sheila Sitalsing - De wachtende journalist

Eén politicus en tien verschillende microfoons eromheen. Een bekend beeld voor iedereen die het nieuws kijkt. Journalisten die staan te dringen bij een deur voor een eenzelfde verklaring. Vaak wordt er dan ook lacherig gedaan over deze taferelen, maar volgens columnist Sheila Sitalsing begint de controle van onze democratie juist bij deze journalisten.

Justine Marcella - De Nederlandse vlag

Op Koningsdag kon je geen weg inslaan of daar hing de Nederlandse driekleur te wapperen. Toch is het vandaag de dag lastig te herleiden waar onze driekleur nou eigenlijk vandaan komt. De vlag wordt veel gekoppeld aan ons Koningshuis, het instituut dat bij uitstek als ondemocratisch wordt gezien. Waarom het dan toch thuishoort in het Museum van de Democratie?

Justine Marcella, hoofdredacteur van het blad Vorsten: "Wij hebben een constitutionele monarchie. Dat betekent dat onze vorst geen absolute macht heeft en onder de ministeriële verantwoordelijkheid valt. Dat hebben wij zo gekozen. Want als wij als Nederland zouden zeggen 'wij willen geen monarchie', dan kan het worden afgeschaft."

Dirk Mulder- Het huis van de kampcommandant van Westerbork

Op Kamp Westerbork staat een huis. Een groot, groen huis waar veel mensen achteloos aan voorbijlopen als ze het kamp bezoeken, maar waar een enorme geschiedenis achter schuil gaat. Het grote, groene huis behoorde namelijk toe aan verschillende directeuren, commandanten en andere bewoners.

Het is erfgoed dat ons meeneemt door de tijd van vlak voor, tot tijdens en na de oorlog. Stuk voor stuk perioden die grote impact hebben gehad op onze democratie. Daarom zet Dirk Mulder, voormalig directeur van Kamp Westerbork, het huis van de kampcommandant bij in het Museum van de Democratie.

Niesco Dubbelboer - Het referendum over de Europese Grondwet

Inspraak binnen een democratie is van groot belang, vindt Niesco Dubbelboer. "De essentie van democratie is dat als jouw belangen getroffen worden, dat je het recht hebt daar je mening over uit te spreken", zegt hij in De Nieuws BV.

Vloekende gemeenteraadsleden, storende internetverbindingen of alleen vragen via schrift. De democratie viert geen hoogtij tijdens de coronacrisis.

De inspraak van zowel volksvertegenwoordigers als burgers gaat stroef, en dat terwijl inspraak binnen een democratie van groot belang is. Iets waar gastconservator Niesco Dubbelboer zich al jarenlang mee bezighoudt. Daarom zet hij het referendum over de Europese Grondwet bij in het Museum van de Democratie.

Ahmed Marcouch - De bibliotheekpas

De bibliotheekpas van Ahmed Marcouch, burgemeester van Arnhem, ligt in het Museum van de Democratie. Marcouch wil hiermee benadrukken dat toegang tot kennis niet alleen een voorrecht is, maar ook noodzakelijk voor een goed functionerende democratie.

Sigrid Kaag - De Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal

Minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking voegt de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal toe aan de collectie van het Museum van de Democratie. "Het zal u niet verbazen dat ik als D66'er iets Europees kies, zeker in deze tijden waarin er zulke makkelijke kritiek is op de Europese Unie. "

Roxane van Iperen - De ruggengraat

Schrijfster Roxane van Iperen, auteur van onder andere 't Hooge Nest, zet de ruggengraat bij in het Museum van de Democratie. De ruggengraat verwijst naar het moment dat hoogleraar Rudolph Cleveringa in 1940 naar zijn eigen rechtvaardigheidsgevoel luistert in plaats van de wetten die op dat moment gelden. Net na de bezetting van de Duitsers geeft Cleveringa een van de bekendste speeches van Nederland. Daarin spreekt hij zich publiekelijk uit tegen het ontslag van zijnd Joodse collega's.

Wouke van Scherrenburg - Pia Dijkstra

Voor het eerst wordt een actief politica bijgezet in het Museum van de Democratie. Voormalig politiek verslaggeefster Wouke van Scherrenburg zet namelijk D66-Kamerlid Pia Dijkstra bij in het museum. Het feit dat Dijkstra zich hard heeft gemaakt voor ethische kwesties in de medische wereld is de reden dat Van Scherrenburg haar een plek geeft in de collectie. "Haar volharding en ongelofelijk grote geduld hebben ervoor gezorgd dat we nu een donorwet hebben en met evenveel toewijding is ze bezig gegaan met het onderwerp 'voltooidleven'," aldus Van Scherrenburg.

Zahra Boufadiss - Het legaliteitsbeginsel

De tijdelijke coronawet is aangenomen door de Tweede Kamer. Dat betekent dat de regels die al maanden zijn voorgeschreven door noodverordeningen, nu ook een wettelijke basis hebben gekregen. Op die manier moet het duidelijker worden voor de burger op welke manier zij of hij zich dient te gedragen.

Dat noem je ook wel het 'legaliteitsbeginsel'. Daar is meer dan behoefte aan, zegt strafrechtadvocate Zahra Boufadiss in De Nieuws BV: "De regels van die noodverordening waren heel onduidelijk." In het Museum van de Democratie van De Nieuws BV voegt Boufadiss dat beginsel toe aan de collectie.

Natascha van Weezel - Artikel 1 van de Grondwet

Al bijna een jaar is het Museum van de Democratie open, maar pas nu wordt Artikel 1 van de Grondwet toegevoegd aan de collectie. Niemand minder dan Natascha van Weezel zet het artikel bij in het museum.

Het artikel is nog geen veertig jaar oud en toch staat het vaak ter discussie. Zeker als het naast andere grondrechten gelegd wordt, zoals de vrijheid van meningsuiting. In De Nieuws BV legt Natascha van Weezel uit waarom zij het artikel zo belangrijk vindt en waarom het belangrijk is stil te staan bij de betekenis hiervan.

Willemijn van Dijk - Het plein

Schrijfster en oudheidshistorica Willemijn van Dijk zet 'het plein' bij in het Museum van de Democratie. Van Dijk vindt het plein een democratisch symbool dat van de oudheid tot nu relevant is voor mensen om hun stem te laten horen. In De Nieuws BV legt Van Dijk uit dat het plein een soort "spreekgestoelte van het volk" is. De oorsprong van het plein ligt in het oude Griekenland. De verschillen van toen en nu met betrekking tot het plein en de democratie worden toegelicht door Van Dijk.