Gemeente laat mantelzorger opdraaien voor kosten begrafenis

Jarenlang zorgde Dolf Taekema voor de inwoner van het Zuid-Hollandse Bergambacht. De man had diabetes, liep slecht en had een buisje in zijn keel waardoor hij moeilijk praatte. Belangeloos hielp Dolf hem in de laatste jaren van zijn leven en vervulde met liefde zijn laatste wens: in het eigen dorp begraven worden. "Het was een waardige gebeurtenis", vertelt Dolf. "Het lichaam is naar behoren verzorgd en heeft drie dagen opgebaard gelegen in zijn eigen huisje. De avond voor de uitvaart is er gelegenheid geweest om afscheid te nemen. Daarvan hebben twintig mensen gebruikgemaakt. De volgende dag is de kist op een met de hand geduwde boerenkar naar de begraafplaats gereden. Daar heeft in de aula nog een herdenking plaatsgevonden."

Openstaande rekening

Al snel na de begrafenis werd duidelijk dat de overleden man niet alle kosten voor zijn uitvaart zelf kon betalen, waarop de rekening bij Taekema kwam te liggen. Dat was schrikken, maar met behulp van een stiefdochter en de kerken in het dorp kon de rekening betaald worden. Dolf dacht daarmee dat de kous af was, maar even later meldde ook de gemeente Krimpenerwaard zich. De gemeente wil geld voor het graf zien en ook moet Dolf ieder jaar betalen voor het onderhoud van het graf. Het gaat om een bedrag van 1326 euro voor het graf en jaarlijks 124,45 euro voor het onderhoud.

'Ik vind dat mensonwaardig'

Zover had het volgens de gemeente helemaal niet hoeven te komen. "Achteraf had ik dit kunnen voorkomen door direct de sleutel van het huisje, waarin hij dood in zijn bed lag, in te leveren bij de gemeente en de deur achter me te sluiten", vertelt Dolf. "Als ik dit nu ruim een jaar na het gebeuren opnieuw overdenk, stuit mij dat opnieuw tegen de borst. Ik vind dat mensonwaardig." De gemeente had dan namelijk zelf de uitvaart geregeld, maar wel op de meest sober denkbare manier. Toch had ook de gemeente dan bijvoorbeeld de kosten voor een kist en het afleggen van de overledene moeten betalen. "Nu heb ik dat alles op eigen initiatief gedaan en nu krijg ik daarvoor de rekening gepresenteerd. Ik voel mij zeer verontwaardigd."

Gemeente dreigt met deurwaarder

Uiteindelijk heeft Dolf de rekening betaald, al was het maar omdat de gemeente dreigde met een deurwaarder. Toch wil Dolf zijn geld terug. Een rechtszaak leverde vorige maand niks op. Juridisch gezien staat de gemeente ook in haar recht en hoeven ze Dolf niks te geven. Immers, de gemeente houdt zich aan de Wet op de lijkbezorging. Toch wringt dat bij Dolf. "Graag zie ik dat de gemeente Krimpenerwaard niet zo halsstarrig aan één procedure vasthoudt. De overheid legt de mensen in de samenleving via de Participatiewet op dat ze meer voor elkaar moeten zorgen. Dan is het in rekening brengen van kosten aan een mantelzorger die dat doet niet een goed signaal."

Hij wordt daarin gesteund door de landelijke organisatie van mantelzorgers, Mezzo. Fleur Kusters: "Wat ons betreft is dit de omgekeerde wereld. Als we willen dat mensen langer thuis blijven wonen met behulp van vrienden en familie, dan kan het niet zo zijn dat we achteraf mantelzorgers op deze manier de rekening presenteren."

Gesprek met burgemeester en wethouder

De gemeente Krimpenerwaard wil niet in de uitzending reageren. Wel willen ze in gesprek met Dolf Taekema. Dat gesprek moet er anders uit gaan zien dan alle vorige afspraken die op het gemeentehuis waren. Toen werden alleen ambtenaren naar voren geschoven. Nu zijn het de burgemeester en een wethouder die hem te woord willen staan. "Het is een hoge delegatie, dus ik ben heel benieuwd of ze het nu oplossen." Het gesprek vindt komende week plaats, maar het is niet duidelijk of er een oplossing komt.

Tips om hoge kosten uitvaart te voorkomen

Notaris Nick van Buitenen, voorzitter van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB), noemt de situatie 'schrijnend', maar snapt ook de kant van de gemeente. Wel geeft hij tips om deze situaties te voorkomen. Het belangrijkste daarbij is het opstellen van een testament. "Bespreek altijd met iemand die gaat overlijden wat zijn laatste wil is en laat dat vastleggen." Hij raadt mantelzorgers die geen erfgenaam zijn af om op eigen houtje een uitvaart te regelen. Niet alleen omdat de kosten dan voor jou zijn, maar ook om gedoe met de erfgenamen te voorkomen.

Een testament kan overigens altijd opgemaakt worden, ook als de vrees bestaat dat iemand nog maar 24 uur te leven heeft. "Mocht je niet naar de notaris kunnen, dan komen ze naar jou. Notarissen zullen hun pen laten vallen en in actie komen als je belt. Ook omdat het zo is dat als ze te laat komen, dat ze dan een claim kunnen krijgen. Notarissen zijn daar als de dood voor. Er moet wel gekeken worden of mensen nog in staat zijn om iets te regelen. Als iemand dement is houdt alles op. Bij twijfelgevallen zal gewerkt worden met een onafhankelijke arts."

Mocht iemand niets geregeld hebben en toch overlijden, dan raadt Van Buitenen ook aan om contact op te nemen met de notaris. Die kan dan nabestaanden opsporen en hen vragen wat hun wensen zijn. Anders zit er niet veel meer op dan de gemeente in te schakelen. "Zij zullen dan wel de meest sobere vorm van een begrafenis voor je regelen."

Reageren?

Dat kan onder dit artikel op de website van Radar of plaats een reactie op de Facebookpagina van Radar. Dit artikel en meer consumentennieuws in je mailbox? Meld je dan aan voor de gratis nieuwsbrief van Radar.