DELA gebruikt vingerafdruk overledenen voor commerciële doeleinden

Radar werd benaderd door Ellie. Haar schoonvader overleed onlangs in het ziekenhuis en kreeg daarna een waardige uitvaart. Terwijl de familie nog midden in de verwerking zat kregen zij een paar weken later een mail van DELA met de vraag of zij van de vingerafdruk van hun overleden vader een ring of een ketting wilden laten maken. De kosten lagen tussen de 124 en 1320 euro. "Dat was echt verschrikkelijk. De vingerafdrukken van mijn schoonvader zijn gewoon gebruikt voor commerciële doeleinden."

Standaardbeleid sinds 1 september

Ellie trok aan de bel bij DELA en liet haar ongenoegen weten. Ze verzocht de organisatie hier ook per direct mee te stoppen, maar in plaats daarvan liet DELA weten sinds 1 september standaard vingerafdrukken af te nemen. Nabestaanden kunnen dit wel voorkomen, maar alleen als iemand thuis overlijdt en dit voor het afnemen van de vingerafdrukken direct gemeld wordt. Ellie: "Wij hebben er nooit aan gedacht dat zoiets kon gebeuren. De mevrouw aan de telefoon vertelde dat het gebeurd was tijdens het vervoer van het ziekenhuis naar huis. Ik vraag me af: wat is het volgende? Haarlokken?"

'We maken drie vingerafdrukken'

Ook als Radar als consument belt, legt de klantenservice ons uit dat er standaard vingerafdrukken worden afgenomen. "Die wordt dan gemaakt in de dagen vóór de uitvaart. Dus waarschijnlijk als de opbaring verzorgd wordt. Die collega's hebben ook het apparaatje om die vingerafdruk mee te maken. Dat is eigenlijk een klein cameraatje wat ze op een iPhone kunnen klikken. Dan wordt die vingerafdruk gescand. Ze doen dan drie verschillende vingers zodat ze altijd een goede afdruk hebben."

Woordvoerder Martijn van de Koolwijk: "We doen dit, omdat we na uitvaarten vaak de vraag kregen of dit mogelijk was. We moesten die mensen dan teleurstellen, omdat het afnemen van vingerafdrukken dan niet meer mogelijk is. Dat moet namelijk erg snel na het overlijden gebeuren". De woordvoerder vertelt wel dat de vingerafdrukken op verzoek direct worden verwijderd. Daarvoor heeft DELA zelfs een speciaal mailadres.

In de uitzending zegt directeur Chris Beaulen dat DELA het huidige beleid gaat herzien.

'Privacy wordt geschonden'

Mag je zomaar vingerafdrukken afnemen? Nee, zegt advocaat Eric Osinga van Osinga Advocatuur. "Dit mag niet zonder de nabestaanden vooraf om toestemming te vragen. Een vingerafdruk valt namelijk onder persoonsgegevens die je niet zonder toestemming mag verwerken. Die toestemming moet ook nog eens heel duidelijk zijn gegeven." De advocaat vindt de werkwijze ook een rare gang van zaken. "Niet alleen lijkt mij dit juridisch onjuist gelet op de privacywetgeving, maar je kunt je afvragen of hiermee niet ook een ethische grens wordt overschreden."

In de mail die DELA naar nabestaanden stuurt, rept de uitvaartondernemer met geen woord over hoe de vingerafdrukken worden opgeslagen en hoe lang ze worden bewaard.

Voor Ellie is het duidelijk: zij vindt dat DELA moet stoppen met het maken van vingerafdrukken. DELA zelf gaat zover niet. De organisatie benadrukt zich aan de wet te houden.

CDA noemt het zeer ongewenste praktijken

CDA Tweede Kamerlid Chris van Dam vindt dit een bizarre situatie. "Wanneer een dierbare komt te overlijden dan zijn het de nabestaanden die bepalen wat er met het stoffelijk overschot wordt gedaan en niet de begrafenisondernemer. Het is ongehoord om zonder toestemming vingerafdrukken te nemen voor commerciële doeleinde van mensen die net overleden. Ik zal minister Dekker van Rechtsbescherming dan ook hierop bevragen hoe er voor gezorgd kan worden dat aan deze zeer ongepaste praktijken een einde wordt gemaakt."

Update: reactie DELA

DELA laat weten dat de vingerafdruk niet standaard wordt afgenomen zonder toestemming. "In de meeste gevallen kunnen we vooraf toestemming vragen en doen we dat ook. In een situatie waar we te maken hebben met een ziekenhuis of zorginstelling waar geen nabestaanden aanwezig zijn, dan nemen we de vingerafdruk in het uitvaartcentrum af. Dan vragen we bij het eerst volgende contactmoment met de familie of zij een vingerafdruk wensen, zo niet wordt deze meteen uit het systeem verwijderd."

Update 19:35

DELA heeft besloten per direct te stoppen met het zonder toestemming afnemen van vingerafdrukken van overledenen. DELA betreurt de commotie die is ontstaan. Vanaf heden zal DELA alleen op verzoek en met uitdrukkelijke toestemming van de nabestaanden een vingerafdruk afnemen.

Chris Beaulen, directeur Uitvaartdiensten: "In onze dienstverlening speelt emotie een grote rol en dus nemen we alle facetten en details van de uitvaart heel serieus. Dat onze gewijzigde werkwijze rondom vingerafdrukken - hoe goed bedoeld ook - leidt tot onbehaaglijke gevoelens bij nabestaanden is ongewenst en betreuren we zeer. Daarom zal DELA haar beleid per omgaande terugdraaien."

Reageren?

Dat kan onder dit artikel op de website van Radar of plaats een reactie op de Facebookpagina van Radar. Dit artikel en meer consumentennieuws in je mailbox? Meld je dan aan voor de gratis nieuwsbrief van Radar.