OMT-lid Kluytmans: wellicht extra coronamaatregelen nodig

Afgelopen week mogen er dan minder nieuwe besmettingen met het coronavirus zijn gemeld dan in de voorgaande week, het optimisme bij het RIVM is flink gedaald. Volgens het instituut is de ingezette afname van het aantal nieuwe positieve tests aan het stagneren en verspreidt de Britse variant van het coronavirus zich sneller dan verwacht in ons land.

Jan Kluytmans, arts-microbioloog en lid van het Outbreak Management Team (OMT), schaart zich achter deze weinig rooskleurige boodschap van het RIVM. "Zorgwekkend", noemt hij de opmars van de Britse covid19-variant. "We weten niet of de extra maatregelen van nu de Britse mutant ook in gaan tomen. Het ergste scenario lijkt uit te komen."

Extra besmettelijke vaiant

Volgens schattingen van het RIVM maakt een op de drie huidige coronabesmettingen deel uit van de Britse variant. In dit tempo zou deze Britse mutant ergens begin februari goed zijn voor minstens de helft van de totale besmettingen in Nederland. Hoewel het OMT nog geen goed zicht heeft op de laatste cijfers van de opmars van deze extra besmettelijke variant, houdt OMT-lid Kluytmans nu al terdege rekening met aanvullende maatregelen om de Britse mutant eronder te krijgen.

Dit ter voorkoming van het alom gevreesde Britse scenario met een overbelaste acute zorgsector in Londen en andere delen van Engeland als gevolg van een toevloed aan covid19-patiënten. "Ik bekijk het heel zakelijk", legt Kluytmans uit. "Meer maatregelen zijn dan straks nodig. Of we kiezen voor grote problemen zoals die zich nu voordoen in Britse ziekenhuizen. Daarover komen nu zeer alarmerende geluiden tot ons."

Effect van de avondklok

Op de vraag van Sven Kockelmann of het kabinet onder de huidige omstandigheden de ambitie van een gisteren ontvouwde 'exit-strategie' kan waarmaken, is Kluytmans in elk geval sceptisch. "Dat zal heel moeilijk worden. Afgelopen week daalde weliswaar het aantal besmettingen, maar het aandeel van besmettingen van de Britse variant is rap aan het toenemen. Dat baart mij grote zorgen."

En dan is het nog maar de vraag wat het effect is van de avondklok als de spreekwoordelijke 'hamer' om de besmettingen verder de kop in te drukken. "Dat effect kunnen we pas over een tot twee weken zien."

Meer gaan thuiswerken

Bovendien, is met de avondklok als 'hamer' uit 'de gereedschapskist' van corona-maatregelen zo goed als leeg, erkent de hoogleraar microbiologie. Het schort vooral aan de naleving van de maatregelen, meent de medicus van het Amphia Ziekenhuis in Breda. "Ik denk dat als we met z'n allen de naleving helpen verbeteren, dat we dan met de huidige maatregelen de Britse variant eronder zouden kunnen krijgen. Zo moeten we bijvoorbeeld écht meer gaan thuiswerken."

Gevangen in eigen kennisbubbel

De afgelopen tijd heeft het OMT veel kritiek geoogst. Het louter uit medische wetenschappers bestaande adviesorgaan zou te veel gevangen zitten in een eigen kennisbubbel en daardoor niet open staan voor de expertise van sociologen, gedragswetenschappers en economen. Om vervolgens het kabinet met klem te adviseren om te komen tot de invoering van een draconische maatregel als een avondklok, die sinds zaterdag van kracht is.

Ruimte voor verbetering

Met de hevige rellen in onder meer Eindhoven, Rotterdam en Den Bosch in het achterhoofd rijst dan ook de vraag of dat ­dringende OMT-advies nu wel zo verstandig was, zo wil Sven Kockelmann weten van Kluytmans. Zo zouden direct bij het OMT betrokken gedragswetenschappers hebben kunnen inbrengen of die avondklok misschien niet een stap te ver was en juist grote problemen zouden kunnen gaan opleveren. "Er is zeker ruimte voor verbetering op dat vlak", erkent OMT-lid Kluytmans. "Ze hoeven niet onderdeel te worden van het OMT, maar wel beter hierbij betrokken worden."

Derde Golf

Volgens Kluytmans gaan we in elk geval nog een weinig vrolijke winter tegemoet met een hoop nieuwe coronabesmettingen. "Ik ben voorzichtig met voorspellingen. Maar als de ontwikkeling niet verandert, krijgen we een Derde Golf."

Tegelijkertijd realiseert het OMT-lid zich volop dat perspectief meer dan ooit nodig is. Meer vaart maken met het vaccineren is dan ook zijn devies met daarbovenop een klemmende oproep om binnen afzienbare tijd ernst te maken met een 'testsamenleving'. In deze samenleving moeten mensen zonder klachten twee tot drie keer in de week snel en simpel kunnen worden getest, zoals dat nu gebeurt bij onder meer profvoetballers en zorgpersoneel op de IC-afdelingen.

Persoonlijke mening

Kluytmans: "We moeten onze maatschappij echt open stellen voor het breder inzetten van sneltests. Dat kan tegenwoordig ook met neusswabs, die veel minder onprettig aanvoelen." Dat het OMT juist diep verdeeld over de invoering van zo'n 'testsamenleving', doet hieraan niets af. "Ja, daarover wordt heel verschillend over gedacht door het OMT. Maar mijn persoonlijke mening is en blijft: wil je je vrijheid terug pakken en terug naar onze open samenleving, dan zal je toch iets moeten doen met het massaal sneltesten."

Desnoods met een extra scherpe noodwet die de privacy maar even iets verder inperkt en minder ruimte overlaat voor allerlei vertragende regels die hier bij de hoek om komen kijken, voegt hij eraan toe. "De individuele vrijheid is een groot goed maar als we echt weer toe willen naar een open samenleving dan moeten we ook bereid zijn om tijdelijk wat concessies te doen."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.