Nederlanders 'bevrijden' van tweede nationaliteit lastig

Een groep van twaalf Marokkaanse Nederlanders vroeg vorig jaar in een manifest de Nederlandse overheid en samenleving om steun bij hun strijd voor de afschaffing van de dubbele nationaliteit. Mensen van Marokkaanse afkomst krijgen automatisch de Marokkaanse nationaliteit, ook als ze hier zijn geboren. "We pleiten ervoor dat mensen zelf die keuze mogen maken. Het is niet bedoeld om mensen die dat wel willen ervan te weerhouden. De keuzevrijheid moet er gewoon zijn", zei Habib El Kadourri, één van de mensen die het manifest destijds ondertekende, in het NOS Radio 1 Journaal.

Corona

Deze coronaperiode werd het duidelijk dat de Marokkaanse nationaliteit vervelend kan uitpakken voor Marokkaanse Nederlanders. Mensen die op vakantie of familiebezoek waren in Marokko zaten daar vast toen de grenzen dicht gingen in de eerste golf. Mensen met alleen een Nederlandse nationaliteit mochten het land na inmenging van het ministerie van Buitenlandse Zaken wel verlaten.

"Daar hadden heel wat mensen moeite mee. Ze zijn toen geconfronteerd met die ongewenste tweede nationaliteit. Door onder het Marokkaans staatsburgerschap te vallen, hadden ze plots die bewegingsvrijheid niet meer. Het is meer dan een document of een instrument, maar ook een beperking in vrijheid", aldus El Kadourri.

Onafhankelijk volkenrechtelijk advies

Het kabinet belooft nu een speciale volkenrechtelijke commissie (de CAVV) te vragen om een onafhankelijk advies over het recht op afstand doen van nationaliteit. Omdat er geen eenduidige regels zijn hierover is zo'n advies zinvol, schrijft verantwoordelijk minister Koolmees aan de Tweede Kamer.

Het kabinet voelt niets voor een voorstel van D66-Kamerlid Jan Paternotte om een speciaal register Ongewenste Nationaliteit in te voeren. Dat kan volgens hem een handreiking zijn aan mensen die van hun aangeboren nationaliteit af willen.

Maar het kabinet vindt dat geen effectieve oplossing. "De problematiek zit vooral in de omstandigheid dat het andere land de betrokkene als zijn onderdaan beschouwt. Een Nederlands register Ongewenste Nationaliteit dat slechts voor de Nederlandse situatie geldt, zal daar niet veel aan veranderen", aldus Koolmees.

De schrijvers van het manifest zijn wel voorstander van zo'n register en ook van een internationaal register. Volgens hen zet dat landen onder druk om hun beleid te wijzigen. "Het voorstel van Paternotte is een stap in de goede richting. We zijn ontzettend blij met deze beweging. Het is een symbolische blijk van erkenning", aldus El Kaddouri.

Wetsvoorstel dubbele nationaliteit

De discussie over de tweede nationaliteit van met name Marokkanen komt regelmatig terug in het politieke en publieke debat. Vooral de PVV, maar ook de VVD stelt herhaaldelijk de loyaliteit ter discussie van mensen met een dubbele nationaliteit.

PVV-leider Wilders vindt dat Nederlanders die geen afstand nemen van hun dubbele nationaliteit hun stemrecht moeten verliezen. Ook mogen ze niet meer verkiesbaar zijn voor politieke functies. Hij diende in februari 2019 een wetsvoorstel in met een verzoek om advies van de Raad van State. Dat advies is door Wilders nog niet openbaar gemaakt, laat de Raad van State desgevraagd weten.

Het is overigens niet alleen voor Marokkaanse Nederlanders onmogelijk om van hun oorspronkelijke nationaliteit af te komen. Dat geldt ook voor mensen met een achtergrond in Algerije, Angola, Argentinië, de Bahama's, Bangladesh, Burkina Faso, Costa Rica, Cuba, Dominicaanse republiek. Ecuador, Eritrea, Griekenland, Iran, Jemen, Libië, Maleisië, Mali, Marokko, Mexico, Nicaraqua, Pakistan, Somalië, Syrië, Tonga, Tunesië en Uruguay.

Volgens het kabinet lijkt een groot deel van de mensen die daar vandaan komen de tweede nationaliteit niet als problematisch en ongewenst te beschouwen.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.