Verpakkingen 'slaapmiddel' melatonine misleidend

Tieners met slaapproblemen gebruiken het middel steeds vaker als slaapmiddel. Rotterdamse onderzoekers waarschuwen voor de gevolgen. Coolen van Brakel ergert zich enorm aan de in de drogist verkrijgbare 'junior-verpakkingen' gericht op kinderen. "Als ik naar een drogist ga en ik zie die feestverpakkingen met doseringen van 5 mg of zelfs hoger, dan is dat volstrekt onverantwoord."

Illusie van veiligheid

"De verpakking is misleidend", aldus Coolen van Brakel. Ondanks dat de EFSA - het Europese agentschap dat onafhankelijke wetenschappelijke adviezen geeft over voedselveiligheid - zegt dat het middel helpt om in slaap te komen, zou het bij foutief gebruik averechts werken en het slaapritme ernstig kunnen verstoren. "De Inspectie Gezondheidszorg zou opnieuw moeten kijken naar die verpakkingen."

Ook vindt de directeur van het IVM dat fabrikanten verantwoordelijkheid moeten nemen voor de verpakkingen van melatonine omdat het middel volgens hem onterecht de illusie wekt dat het middel helemaal veilig is.

Géén slaapmiddel

Coolen van Brakel hamert er op dat melatonine geen slaapmiddel is maar een hormoonpreparaat dat heel precies gebruikt moet worden. "Slapeloosheid bij jongeren en kinderen heeft vaak andere oorzaken. Met een telefoon of tablet in de slaapkamer creëer je pas problemen."

Ook slaaponderzoeker Eus van Someren van het Nederlands Herseninstituut wijst op het gebruik van telefoons en appjes als belangrijke oorzaak voor slaapproblematiek. Voor mensen die echt slaapproblemen hebben, is melatonine vaak niet het antwoord. "Ik snap dat mensen desperaat worden als ze niet in slaap vallen, maar dat los je niet op door maar melatonine te gebruiken."

'Een bak licht'

Een behandeling die vaak effectiever en veiliger is, is de blootstelling aan helder licht in de ochtend. "Zorg ervoor dat je als je wakker wordt zoveel mogelijk helder licht 'hapt'. Dat is goed voor je biologische klok." In de winter kun je gebruik maken van een felle lamp, maar in de lichtere maanden raadt Van Someren aan om meteen een wandelingetje te maken of voor een raam te ontbijten.

De slaaponderzoeker erkent dat melatonine in sommige gevallen heilzaam werkt, maar benadrukt dat de gevolgen van melatonine-gebruik bij kinderen en jongeren, onder andere op de ontwikkeling van de hersenen, onvoldoende zijn onderzocht.

Melatonine is een stofje dat het lichaam zelf aanmaakt. Bij de drogisterij is het zonder recept verkrijgbaar. De Rotterdamse onderzoekers ontdekten dat één op de twintig jonge tieners melatonine gebruikt als slaapmiddel. Ze vinden dat ouders het middel alleen aan hun kinderen mogen geven na overleg met een arts. Van Someren: "Het middel is té makkelijk te koop."