Waarom hebben we zo'n kort lontje? 'Mensen die hulpverleners lastigvallen zijn walgingwekkend'

Volgens etiquettedeskundige Reinildis van Ditzhuyzen vinden de huidige omgangsvormen hun oorsprong in de jaren 70. "Er was een nieuw woord: assertief zijn", vertelt ze in Spraakmakers. "Dat was om je te bevrijden uit de klauwen van dominees en allerlei soorten gezag. Dat is gebeurd maar dat is doorgeslagen. Mensen zeggen: ikke ikke ikke, en de rest kan stikken."

Dokter Google

Onbeschoft of egoïstisch gedrag wijten huisartsenposten aan een ‘consumentenmentaliteit’ onder patiënten. Dat beaamt Niels Jacobs, verpleegkundige spoedeisende hulp. Hij merkt in de zorg dat mensen te veel zijn gaan verwachten. "Er komen tegenwoordig steeds meer mensen met een diagnose van Dokter Google binnen. Dan hebben ze hele andere verwachtingen."

Ook vindt hij dat patiënten geen begrip hebben voor de drukte in de acute zorg, wat veel wachttijd en dus veel irritatie oplevert. "Wij kunnen niet anders dan mensen die niet urgent of levensbedreigend ziek zijn te laten wachten. Dat kan gewoon niet."

'Walgingwekkend'

Voormalig Kamervoorzitter Frans Weisglas vindt in het bijzonder dat mensen die hulpverleners belagen of mishandelen zwaarder gestraft moeten worden. "Het is gelukkig een kleine minderheid maar iedereen die het doet is er één te veel. Ik denk dat het goed is dat er wetsvoorstellen zijn om dergelijke vergrijpen zwaarder te straffen met zware boetes en zelfs celstraffen voor mensen die hulpverleners fysiek belagen."

"Ik kan me gewoon niet voorstellen dat je een politieman of een ambulancemedewerker die aan het reanimeren is gaat lastigvallen”, zegt hij. “Ik vind dat zo walgingwekkend."

Koen Simmers, hoofdbestuurslid Nederlandse Politiebond, herkent dat gedrag. "Ik heb het wel eens meegemaakt dat je staat te reanimeren of hulp te verlenen, en dan komen mensen zich er mee bemoeien dat je het niet goed doet. Ja, dan wordt ik ook boos maar ik kan me dan wel inhouden."

#doeslief?

Dat gedrag komt volgens Simmers overigens in alle lagen van de samenleving voor: "Het maakt niet uit wat de achtergrond is - hoog of laagopgeleid, kleine auto of een dure cabrio - iedereen vertoont hetzelfde gedrag. Misschien komt het omdat de tegenstellingen in de maatschappij wat groter worden. Ze willen meteen actie en als ze dat niet krijgen worden ze boos. De campagne ‪#doeslief werkt nog niet echt helaas. Sterker nog: we merken dat het steeds erger wordt."

Voor Simmers ligt de oplossing echter níet bij zwaardere straffen. "Het probleem is dat wij geen capaciteiten hebben om zaken als dit op te sporen en dat het OM geen capaciteiten heeft om vervolging in te zetten. Ik denk dat daarop geïnvesteerd moet worden. Met backup van het OM en de rechters schieten we meer op dan met zwaardere straffen."