Oud-lid Hofstadgroep: 'Opgelegde deradicalisering is een illusie'

Jason Walters gooide in 2004 een handgranaat naar politieagenten tijdens een inval. Hij was op dat moment aangesloten bij de Hofstadgroep – verantwoordelijk voor de moord op Theo van Gogh, en wilde als martelaar sterven. Maar hij overleefde de actie, nadat hij in zijn schouder werd geschoten. Op de Terroristenafdeling (TA) kwam hij tot inkeer, deradicaliseerde en geeft nu inzicht in het handelen van islamisten.

"Alleen op basis van vrijwilligheid kunnen mensen tot inkeer komen", stelt Walters. Op de TA had hij felle discussies met zijn 'oude vrienden' Samir A. en Bilal L., 'op de grens van leven en dood'. "We zagen elkaar in de recreatie-en luchtruimtes. Het werd een soort intellectuele wapenwedloop, waarbij we elkaar probeerden te overtuigen met literatuur en argumenten." Walters kwam daardoor tot inkeer, de anderen niet.

Walters wordt nu gezien als 'afvallige', waar binnen de jihadistische beweging de doodstraf op staat, en heeft zich afgekeerd van de Islam. Hij wil niet herkenbaar in beeld en heeft alleen nog contact met mensen die er zelf zijn uitgestapt.

Schoonzus en neefjes nog in Syrië

Jermaine Walters, de broer van Jason, reisde in 2014 met vrouw en kinderen af naar het kalifaat. Hij kwam negen maanden later om het leven door westerse bombardementen. Voormalig Hofstadleden Samir A. en Bilal L. gaan nu met de pet rond om geld in te zamelen voor vrouwen en kinderen in het voormalige kalifaat. Dat geld is ook bedoeld de vrouw en kinderen van de omgekomen Jermaine Walters.

Jason Walters noemt de crowdfund-actie 'opmerkelijk', maar is niet verrast. "Het was al bekend dat sommige van deze jongens actief waren binnen de jihadistische beweging. Ze wilden smokkelaars betalen om ze naar Al-Qaida-gebied te smokkelen. In een conflictgebied kan dat geld voor heel veel doeleinden gebruikt worden, ook militair."

'In de regio berechten, kinderen naar huis'

"Mijn principiële standpunt is dat mensen die zich vrijwillig hebben aangesloten bij IS, een genocidale organisatie, dat die mensen daar berecht moeten worden, in de regio. Ook mijn schoonzus. Het fysieke bewijs ligt daar, getuigen zijn daar. Als je mensen aan landen uitlevert, versnipper je de informatie. Dan krijg je de waarheid niet boven tafel. Dat pleit om daar mensen te berechten", zegt Walters.

Bij zijn neefjes ligt dat anders, jonge kinderen moeten naar Nederland gehaald worden, vindt Walters. "Kinderen zijn zelf niet moreel verantwoordelijk voor de keuze van hun ouders. Zij zijn eerder slachtoffer. Ze zijn geïndoctrineerd, hebben vreselijke dingen gezien en zeer ernstige trauma’s. IS liet kleuters poppen onthoofden, zodat ze vast konden oefenen. Vanaf 9 jaar kwamen ze in paramilitaire trainingskampen terecht."

‘Jihadisme groeit’

"Het jihadisme is een beweging die nog steeds groeit en mensen rekruteert", zegt Walters, hoewel het kalifaat niet langer bestaat. "Door de geestelijke infrastructuur, boeken en lesmateriaal is de beweging nog nooit zo goed georganiseerd geweest."