Nee mensen, octopussen komen niet van Mars

Het leven op aarde is zo complex dat het niet alleen door evolutie op aarde kan zijn ontstaan. Die complexiteit is mede het gevolg van virussen die ooit vanuit de ruimte naar de aarde zijn gekomen. Deze virussen zouden hun genen hebben gemengd met het leven dat toen al op aarde aanwezig was. Het bewijs: de octopus. Dat dier is zo intelligent dat het niet zonder hulp van buitenaf kan zijn ontstaan.

Dat is in een notendop de inhoud van een wetenschappelijke studie die in het vakblad Progress in Biophysics en Molecular Science verscheen. Naturalis-bioloog en inktvis-kenner Auke-Florian Hiemstra viel even stil toen hij van het artikel hoorde, vertelt hij in Nieuws en Co: “Ik zat midden in een verhuizing, en toen ik het berichtje op twitter voorbij zag komen, heb ik van schrik mijn verhuisdoos op de grond gezet. Ik heb met verbazing het artikel gelezen, maar ik geloof er niet veel van, moet ik zeggen.”

Explosie van nieuwe diersoorten

Vanwaar de behoefte van deze onderzoekers om het leven op aarde een buitenaardse oorsprong toe te dichten? “Dat heeft te maken met de zogenoemde Cambrische Explosie”, legt Hiemstra uit. “Dat is een periode, 541 miljoen jaar geleden, waarin in heel korte tijd heel veel nieuwe soorten en groepen dieren ontstonden. We weten niet precies waarom dat gebeurd is. En het antwoord van deze onderzoekers is nu: we weten het niet, dus het zullen wel aliens zijn. Dat is een beetje het niveau van een internet-meme, niet echt wetenschap.”

Maar zou het niet kunnen dan, dat het leven een buitenaardse oorsprong heeft? “Alles zou kunnen, maar de argumenten die deze wetenschappers gebruiken zijn slecht en achterhaald. Er zijn ook geen dierkundigen betrokken bij de publicatie, en het beeld dat ze schetsen van de evolutie van de inktvis klopt gewoon niet. Verder staat de publicatie vol spelfouten, dus er is niet echt goed naar gekeken.”

Wie geen schelp heeft, moet slim zijn

Kom bij Hiemstra dan ook niet aan met theorieën dat octopuseieren met een komeet op aarde zijn beland. De intelligentie van deze dieren kan op een heel andere manier worden verklaard: “Octopussen zijn in de loop van de evolutie hun schelp kwijtgeraakt. En wie geen schelp heeft, moet slim zijn. Hij moest zich leren verdedigen, ontwikkelde camouflage, en op die manier is er een soort intelligentie ontstaan bij de octopus – omdat ie niet zomaar in zijn schelp kon terugkruipen.”

Benieuwd hoe slim octopussen zijn? Luister dan het hele interview met Auke-Florian Hiemstra bovenaan dit artikel. Of bekijk deze filmpjes:

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van NPO Focus.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Iedere dinsdag- op woensdagnacht van 02.00 tot 06.00 uur in Focus