Ongehoord Rusland

Op 17 juli 2014 raakte een luchtdoelraket de Boeing MH17 van Malaysia Airlines in het luchtruim van Oost-Oekraïne. Het vliegtuig stortte neer bij het Oost-Oekraïense dorp Hrabove in de oblast Donetsk. Alle 298 inzittenden kwamen om het leven.

Bij al dit onmetelijke leed voor de familie en de nabestaanden zou men denken dat publicisten en bloggers over de schuldvraag van deze afschuwelijke gebeurtenis enige terughoudendheid zouden betrachten. Men zou verwachten dat men bereid zou zijn om het eigen oordeel op te schorten totdat de experts van het Joint Investigation Team hun onderzoek zouden hebben afgerond en de rechter zich een oordeel heeft kunnen vormen over de aanklacht van het Openbaar Ministerie. De meeste commentatoren hebben dat ook gedaan.

Helaas geldt dit niet voor de Nederlandse politicoloog Kees van der Pijl, de publicist Joost Niemöller en de blogger Max van der Werff. Vanaf het begin hebben zij weinig nagelaten om de acties van het Joint Investigation Team in een kwaad daglicht te stellen.

Doofpot

Joost Niemöller publiceerde al in oktober 2014 een boek over de MH17 kwestie met de veelzeggende titel “MH17. De doofpotdeal”. Niemöller was er in 2014, en waarschijnlijk nog steeds, niet van overtuigd dat de Russische separatisten of de Russen verantwoordelijk zijn voor het neerhalen van de MH17. Hij hecht meer geloof aan het scenario waarin een straaljager of luchtdoelraket van Oekraïne verantwoordelijk is voor de crash, hoewel hij erkent dat het bewijs hiervoor allerminst sluitend is.

Voorts maakt hij er bezwaar tegen dat Nederland nauwe banden onderhoudt met Kiev omdat dit de waarheidsvinding zou kunnen belemmeren. Niemöller had er de voorkeur aan gegeven dat de VN het onderzoek had uitgevoerd. Niemöller weet echter heel goed dat Rusland als permanent lid van de Veiligheidsraad een dergelijk VN onderzoek zou blokkeren. Nederland kon dus niet veel anders dan samen te werken met Kiev.

Niemöller presenteert zijn boek als een tussenbalans. Vreemd genoeg heeft hij nooit zijn mening herzien, terwijl het JIT toch heel wat materiaal heeft aangevoerd dat wijst op een Russische BUK raket en dus betrokkenheid van Moskou. Waarom Niemöller niet op het bewijsmateriaal van het JIT ingaat is onduidelijk. Niemöller lijkt het Westen zo te wantrouwen dat hij bereid is om Russische zonden door de vingers te zien. Een kritische geest is altijd goed maar het zou goed zijn als Niemöller dat niet alleen t.a.v. het Westen inzet maar ook t.a.v. Rusland.

Moskou

In 2018 publiceerde de politicoloog Kees van der Pijl ‘Flight MH17, Ukraine and the new Cold War’. In dit boek zijn het kapitalistische Kiev en de neoliberale EU de zwarte piet. Rusland komt er heel goed vanaf. Geen wonder dat Kees van der Pijl een schitterende ontvangst in Moskou kreeg en op de Russische zender Russia Today zijn kritiek op het Westen breed kon uitmeten.

In een interview op Youtubekanaal Café Weltschmerz was Van der Pijl zo naïef dat hij zijn verbazing uitsprak over de koninklijke ontvangst in Rusland. Van der Pijl’s naïveteit lijkt geen grenzen te kennen. Toen hij in 2019 tweette dat de aanslagen van 11 september 2001 een samenzwering waren van Israël en de Zionisten was hij verbaasd dat de Universiteit van Sussex van hem eiste dat hij afstand zou nemen van antisemitisme. Van der Pijl weigerde en gaf zijn status van emeritus op.

Subjectief

De meest merkwaardige van dit drietal is echter de blogger Max van der Werff. Dankzij prachtige onderzoeksjournalistiek in de Groene Amsterdammer (van Robert van der Noordaa en Coen van de Ven), De Volkskrant (Huib Modderkolk en Tom Kreling) en NRC Handelsblad (Steven Derix) weten wij meer over deze blogger. Van der Werff is een voormalige bedrijfsrechercheur en vertegenwoordiger in elektrische fietsen. Hij geeft zelf toe in een interview bij Café Weltschmerz dat zijn sympathie uitgaat naar de separatisten in Oost-Oekraïne en dat hij Kiev niet vertrouwt. Het blijft verbazen dat mensen die zich zo partijdig opstellen het JIT subjectiviteit verwijten.

Over Max van der Werff zou men een roman kunnen schrijven. Een schelmenroman. Hij moet net als Niemöller ontdekt hebben dat zijn voorkeur voor Poetin goed verkoopt bij nationalistisch rechts in ons land. Hij kreeg door zijn kritische houding t.a.v. het Westen ook gemakkelijk toegang tot Rusland. Bij de Russische desinformatie campagne over de MH17 speelde Van der Werff een grote rol. Vanaf 2015 helpt hij de persafdeling van de Volksrepubliek Donetsk om Rusland te zuiveren van alle blaam. Of hij daarvoor betaald is weten wij niet.

Bonanza

Wat wij wel weten is dat hij zich sinds begin 2019 gelieerd heeft met een voormalige Russia Today journaliste Janna Jerlasjova. Jerjaslova richtte eind 2018 een platform voor onafhankelijke journalisten op luisterend naar de naam Bonanza Media. Dit platform bracht een documentaire 'MH17, call for justice' uit met als doel de integriteit van het internationale strafrechtelijke onderzoek te ondermijnen. Jerlaslova en haar Nederlandse compagnon beschuldigen de Oekraïense geheime dienst ervan te hebben geknipt in tapgesprekken.

Sinds februari lekt Media Bonanza stukken van het JIT. De herkomst van die stukken is onduidelijk. De advocaten van de Russen hadden niet de beschikking over de gelekte stukken. Misschien hebben Russische inlichtingenofficieren in Maleisië succes gehad. Geen van de gelekte stukken tonen echter aan dat Oekraïne schuldig is aan het neerhalen van de MH17. Daar gaat het de Russen en Bonanza Media ook helemaal niet om. Wat zij willen is verwarring zaaien zodat niemand nog snapt wat de ware toedracht is.

Warhoofden

Nu zult u misschien zeggen wat maakt het uit dat drie warhoofden, Niemöller, Van der Pijl en Van der Werff, Poetin steunen? De geschiedenis is bezaaid met Lenin’s nuttige idioten. Daar kunnen er nog wel drie bij.

Helaas kunnen wij ons om een aantal redenen geen lichtzinnigheid op dit punt veroorloven.

In de eerste plaats worden sommige van de denkbeelden van het drietal op gezette tijden gesteund door Nederlandse politieke partijen als PVV en Forum. Zo werd Niemöllers oproep aan de Amerikaanse president Donald Trump om een nieuw Oekraïne onderzoek in te stellen, medeondertekend door Thierry Baudet.

In de tweede plaats zijn er nogal wat rechtsnationalisten in ons land die begrip opbrengen voor Poetin, aangezien hij er eveneens op uit is om Europese politieke samenwerking te ondermijnen. Nu Poetin net de grondwet heeft gewijzigd en daarmee een vijfde termijn heeft verkregen is een beetje tegenspraak voor onze Poetinknuffelaars geen overbodige luxe.

Ongehoord Rusland

Ten slotte wil Joost Niemoller graag een nieuwe omroep 'Ongehoord Nederland' oprichten. Met een dergelijk platform zullen dit soort ideeën nog veel meer aandacht krijgen dan op een marginaal Youtubekanaal als Café Weltschmerz.

Ons omroepbestel is zo open als een gatenkaas. Iedereen die voldoende steun vergaart kan een omroep beginnen. Kwaliteitseisen worden in de mediawet wel gesteld maar niet erg streng gehandhaafd. Het valt dus te vrezen dat we straks op kosten van de Nederlandse belastingbetaler kunnen kijken naar de omroep 'Ongehoord Rusland’.

Holland, let op uw saeck!