Waarom is er zoveel discussie over staalslakken?

Staalslakken zijn overblijfselen uit de hoogovens van Tata Steel, een soort grijs steen. Jaarlijks blijft er ongeveer 650.000 ton over van dit materiaal. Tata Steel en het huidige kabinet zeggen dat het een veilig bouwmateriaal is en dat het een goede vervanger kan zijn van zand of grind, maar daar zijn twijfels over. Tegenstanders zeggen dat er giftige en vervuilende metalen in zitten, die er langzaam uit kunnen lekken.

Vervuilender dan aangenomen

Uit documenten die zijn vrijgegeven naar aanleiding van een WOO-verzoek, blijkt dat de Inspectie Leefomgeving en Transport twee jaar geleden werkte aan een advies voor flink strengere regels over staalslakken. Dat advies kwam er op het allerlaatste moment uiteindelijk niet. "De Inspectie kwam tot de conclusie dat staalslakken vervuilender zijn dan eerder werd aangenomen", vertelt van der Valk.

Staalslakken worden op dit moment gezien als bijproduct, in plaats van afval. De inspectie zou het product graag labelen als afval.

Staalslakken op het terrein

Tata Steel moet volgens de vergunning de staalslakken verkopen, maar dat gebeurt onvoldoende. Er liggen veel staalslakken op het terrein van Tata Steel.

Uiteindelijk kwam het advies van de inspectie er dus niet, waarschijnlijk kwam dat doordat er angst was voor juridische procedures. "Er is door de provincie die de vergunning kan verstrekken en de inspectie gezegd dat ze twijfelen of het juridisch wel houdbaar is. Ze staan erachter dat de staalslakken onveilig zijn, maar het is nog lastig om dat juridisch hard te maken", vertelt van der Valk.

Veel discussie

Ook speel toeval een rol, zegt van der Valk. "Tata Steel heeft toen op het allerlaatste moment een grote hoeveelheid staalslakken (300.000 ton) aan de Baltische staten verkocht. Daardoor hoefde het bedrijf ineens toen geen vergunning meer aan te vragen. Dat was mazzel voor Tata Steel, omdat de vergunning daarmee ook niet kon worden afgewezen."

Politiek is er nog steeds veel discussie over staalslakken. Vanaf volgend jaar moet er een meldpunt komen, dat heeft de Staatssecretaris aangegeven. "Als je bijvoorbeeld aannemer bent en je wil staalslakken gebruiken, dan moet je dat melden", vertelt van der Valk. Daarnaast verkennen verschillende gemeentes waar het eerder fout is gegaan of ze strengere regels kunnen opleggen aan aannemers. Eerbeek en Gorinchem zijn hier voorbeelden van.